Ông bà ta thường nói “Bán anh em xa, mua láng giềng gần”, “Hàng xóm láng giềng tối lửa tằt đèn có nhau”, tình xóm giềng cần được giữ gìn và trân trọng nhưng đôi khi chỉ vì lời qua tiếng lại, những mâu thuẩn nhỏ cũng có thể dẫn tới những hậu quả đáng tiết, lâm vào cảnh tù tội.
Pháp luật Việt Nam hiện hành không đưa ra một khái niệm thống nhất hoặc sử dụng thống nhất một khái niệm đối với người dưới 18 tuổi. Theo Luật trẻ em thì “Trẻ em là người dưới 16 tuổi”. Tuy nhiên, Điều 21 Bộ Luật dân sự 2015 quy định: “Người chưa thành niên là người chưa đủ 18 tuổi”. Mặt khác, Bộ Luật hình sự, Bộ Luật tố tụng hình sự, Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 không sử dụng khái niệm “người chưa thành niên” mà đưa ra khái niệm “người dưới 18 tuổi” đồng thời quy định trách nhiệm hình sự, hành chính đối với các lứa tuổi khác nhau. Theo Điều 1 Luật Thanh niên: Thanh niên là công dân Việt Nam từ đủ 16 tuổi đến 30 tuổi. Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 sử dụng cụm từ “trẻ em” và người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi bị buộc tội hoặc bị hại trong vụ án hình sự có khó khăn về tài chính...
Theo báo cáo của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, hiện nay đã xác nhận được hơn 9,2 triệu người có công (trong đó có hơn 139.000 Bà mẹ Việt Nam anh hùng, hơn 1.300 anh hùng lực lượng vũ trang, anh hùng lao động, gần 800.000 thương binh, bệnh binh và gần 320.000 người hoạt động kháng chiến, gần 111.000 người hoạt động kháng chiến bị địch bắt tù, đày, gần 1,9 triệu người có công giúp đỡ cách mạng.v.v...).
Khi xã hội ngày càng phát triển, nhu cầu sử dụng đất của con người ngày càng lớn thì giá trị mà đất đai mang lại ngày càng cao. Cũng từ đó, việc tranh chấp đất ngày càng phổ biến. Như vụ việc tranh chấp đất xảy ra tại thôn Nà La, xã Nguyên Chương, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn là một ví dụ
Là nước đầu tiên ở châu Á và nước thứ hai trên thế giới phê chuẩn Công ước Liên hiệp quốc (LHQ) về Quyền trẻ em (CRC) vào năm 1990, đến nay, với những cam kết chính trị và sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, cuộc sống của trẻ em Việt Nam trên mọi miền của đất nước không ngừng được bảo đảm. Ngày càng có nhiều trẻ em được bảo vệ, được sống, được chăm sóc sức khỏe, được học tập và được ưu tiên trong các chính sách phúc lợi, trong đó có hoạt động trợ giúp pháp lý cho trẻ em.
Độ tuổi thành niên là độ tuổi đang được giáo dục cơ bản về nhận thức, ý thức, đạo đức, trong đó có ý thức chấp hành pháp luật. Ở độ tuổi này, thanh thiếu niên phát triển nhanh chóng về thể chất nhưng về tâm, sinh lý có những bất ổn, thậm chí nổi loạn, thiếu kỹ năng kiểm soát cảm xúc dẫn đến thực hiện những hành vi có tính chất bộc phát, thiếu sự điều khiển của lý trí, có thể dẫn đến hành vi phạm tội.
Xín Mần là một trong những huyện nghèo của tỉnh Hà Giang, cuộc sống nơi đây khó khăn, vất vả, lại thuộc vùng dân tộc thiểu số cách xa trung tâm, điều kiện tiếp cận với thông tin pháp luật không được thường xuyên và còn hạn chế nên khi có những vụ việc liên quan đến pháp luật, người dân không biết phải tìm đến ai để bảo vệ quyền và lợi ích của họ. Điển hình như vụ việc của anh Vàng Văn C. xảy ra gần đây.
Tranh chấp đất đai là một trong những tranh chấp phổ biến tại Việt Nam, nhiều vụ việc có tính chất phức tạp, kéo dài bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân. Điều này ảnh hưởng tới tình hình ổn định an ninh, chính trị, phát triển kinh tế - xã hội và chi phí, thời gian của các bên tranh chấp.
Trong những năm qua, việc tham gia của Trợ giúp viên pháp lý vào quá trình tố tụng đã góp phần quan trọng trong việc xác định sự thật khách quan của những vụ án, trong đó có vụ án cho người chưa thành niên phạm tội, giúp hội đồng xét xử đưa ra được những bản án công bằng, dân chủ, đúng pháp luật, bảo vệ tốt quyền và lợi ích hợp pháp cho các em - những mầm cây đang lớn, còn có cả tương lai rộng mở phía trước đang đón chờ….
Trong các vụ án dân sự, việc xác định quan hệ pháp luật tranh chấp có ý nghĩa quan trọng trong việc áp dụng pháp luật nội dung khi giải quyết yêu cầu của đương sự. Để xác định quan hệ pháp luật tranh chấp, cần phải dựa vào yêu cầu của đương sự và quy định của pháp luật điều chỉnh quan hệ xã hội mà đương sự tham gia. Trên thực tế, do quan hệ pháp luật đa dạng, tồn tại đan xen nên việc xác định quan hệ pháp luật tranh chấp trong các vụ án dân sự không hề dễ và càng phức tạp hơn đối với vụ án tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất. Trong phạm vi bài viết này, tác giả xin nêu vụ án cụ thể để xác định đúng quan hệ pháp luật tranh chấp.