Công ước của Liên hiệp quốc về Quyền trẻ em năm 1989 quy định trẻ em là người dưới 18 tuổi, trừ khi pháp luật áp dụng quy định tuổi thành niên sớm hơn. Ở Việt Nam, quy định trẻ em là người dưới 16 tuổi (Điều 1 Luật Trẻ em). Có thể nói rằng, các quy định pháp luật về quyền của trẻ em ngày càng được hoàn thiện, việc nội luật hóa các nội dung của Công ước trong các văn bản pháp luật trong nước đã được thực hiện ở mức độ cao. Một trong những quyền của trẻ em là quyền được trợ giúp pháp lý miễn phí.
Một vấn đề đang rất được quan tâm trong hoạt động trợ giúp pháp lý trên thế giới đó là chất lượng dịch vụ trợ giúp pháp lý. Ở một số quốc gia, Quy tắc ứng xử nêu rõ tầm quan trọng của tính độc lập, đồng thời cung cấp hướng dẫn thực tế về các vấn đề liên quan đến chất lượng, chẳng hạn như số lượng hồ sơ quá tải và nghĩa vụ cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý một cách công bằng và không phân biệt đối xử. Đảm bảo chất lượng là một vấn đề quan trọng, đặc biệt khi nó đặt ra vấn đề về sự can thiệp của Nhà nước đối với tính độc lập của luật sư. Các Nguyên tắc và Hướng dẫn của Liên hợp quốc về Tiếp cận trợ giúp pháp lý trong Hệ thống Tư pháp Hình sự (UNPG) quy định rằng các Quốc gia cũng có trách nhiệm "đảm bảo rằng những người thực hiện trợ giúp pháp lý có thể thực hiện công việc của họ một cách hiệu quả, tự do và độc lập" (Nguyên tắc 12).
Thực hiện Kế hoạch công tác năm 2023, sự chỉ đạo của các cơ quan quản lý nhà nước về trợ giúp pháp lý năm 2023, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã tích cực, chủ động triển khai các mặt hoạt động và đạt được một số kết quả quan trọng, góp phần làm nên thành công của hoạt động trợ giúp pháp lý trong toàn quốc.
Chế định người thực hiện trợ giúp pháp lý là một trong những chế định quan trọng của công tác trợ giúp pháp lý, là một trong những yếu tố làm nên chất lượng, hiệu quả của công tác trợ giúp pháp lý. Đến nay, trải qua hơn 26 năm hình thành và phát triển, chế định này đã dần được hoàn thiện. Bài viết xin giới thiệu về sự phát triển chức danh người thực hiện qua các giai đoạn phát triển trợ giúp pháp lý.
Hệ thống trợ giúp pháp lý có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo đảm tiếp cận công lý. Hệ thống này có vai trò kép, đó là hỗ trợ quần chúng hiểu biết về pháp luật và giúp đỡ quần chúng trong việc theo đuổi các vụ việc ở các hệ thống tư pháp để tìm kiến sự đền bù/khắc phục khi các quyền và lợi ích hơp pháp bị vi phạm. Trợ giúp pháp lý cung cấp những dịch vụ pháp lý miễn phí để giúp quần chúng theo đuổi các quyết định và lựa chọn nhằm đạt được giải pháp cuối cùng cho vấn đề.
Ở bài trao đổi trước, chúng ta đã bàn về hình thức trợ giúp pháp lý khi thực hiện trợ giúp pháp lý cho người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi trong thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại tòa án nhân dân theo Pháp lệnh số 01/2022/UBTVQH15. Tại bài nghiên cứu này, chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu về nội dung trợ giúp pháp lý và hình thức thực hiện trợ giúp pháp lý tại Pháp lệnh số 03/2022/UBTVQH15 trong trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại tòa án nhân dân.
Triển khai nội dung được giao tại khoản 5 Điều 33 Luật Phòng, chống ma túy, ngày 24/3/2022, Ủy ban thường vụ Quốc hội khóa XV ban hành Pháp lệnh số 01/2022/UBTVQH15 ngày 24/3/2022 quy định trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Ngày 23/11/2009 Quốc hội khóa XII, kỳ họp thứ 6 đã thông qua Luật Người cao tuổi. Từ văn bản có cơ sở pháp lý về người cao tuổi này, chính sách đối với người cao tuổi đã được đề cập và cụ thể hóa trong nhiều các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan tạo ra một khuôn khổ chính sách khá toàn diện đối với người cao tuổi ở Việt Nam. Theo Luật này, người cao tuổi là công dân Việt Nam từ đủ 60 tuổi trở lên. Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, cả nước có 11,41 triệu người cao tuổi, chiếm khoảng 12% dân số; trong đó có 1.918.987 người từ 80 tuổi trở lên (chiếm 17% tổng số người cao tuổi); có 7.294.100 người cao tuổi sống ở khu vực nông thôn (chiếm 41,9%); tỷ lệ người cao tuổi thuộc hộ nghèo cao hơn bình quân chung của cả nước; người cao tuổi là dân tộc thiểu số chiếm gần 10%.  Gần 1,7 triệu người cao tuổi được nhận trợ cấp xã hội hàng tháng (chiếm 14,8% tổng số người cao tuổi), 1,4 triệu người cao tuổi hưởng chính sách người có công (chiếm 12,3%).
Tại Israel, hoạt động trợ giúp pháp lý do Bộ Tư pháp chịu trách nhiệm quản lý, sử dụng nguồn ngân sách nhà nước và được chia theo lĩnh vực hình sự và dân sự. Trong lĩnh vực hình sự, Bộ Tư pháp thành lập và quản lý Văn phòng Luật sư công cấp quốc gia và 6 Văn phòng Luật sư công khu vực để thực hiện trợ giúp pháp lý. Văn phòng Luật sư công cấp quốc gia và các Văn phòng Luật sư công khu vực được thực hiện theo quy định của Luật Luật sư công năm 1995. Các Văn phòng Luật sư công này đều được tổ chức thành các Ban chuyên trách những nhiệm vụ cụ thể (như Ban vị thành niên, Ban tạm giam, Ban tranh tụng, Ban kết án oan sai, Ban trại giam và tù nhân, Ban lập pháp, Ban luật dân sự, Ban chỉ định luật sư...).