Trợ giúp pháp lý cho nạn nhân bạo lực gia đình
Tháng 10 hằng năm là Tháng hành động vì người cao tuổi Việt Nam. Năm 2024 Ủy ban Quốc gia về người cao tuổi Việt Nam phát động Tháng hành động vì người cao tuổi Việt Nam với chủ đề: “Chung tay bảo vệ, chăm sóc và phát huy vai trò người cao tuổi”. Bài viết này nhằm giới thiệu quyền được trợ giúp pháp lý của người cao tuổi đến Quý độc giả.
Theo công bố kết quả rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2023 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, cả nước còn hơn 1,58 triệu hộ nghèo và hộ cận nghèo đa chiều, tỷ lệ nghèo đa chiều chung toàn quốc năm 2023 là 5,71%.
Ngày 23/11/2009 Quốc hội khóa XII, kỳ họp thứ 6 đã thông qua Luật Người cao tuổi. Từ văn bản có cơ sở pháp lý về người cao tuổi này, chính sách đối với người cao tuổi đã được đề cập và cụ thể hóa trong nhiều các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan tạo ra một khuôn khổ chính sách khá toàn diện đối với người cao tuổi ở Việt Nam. Theo Luật này, người cao tuổi là công dân Việt Nam từ đủ 60 tuổi trở lên. Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, cả nước có 11,41 triệu người cao tuổi, chiếm khoảng 12% dân số; trong đó có 1.918.987 người từ 80 tuổi trở lên (chiếm 17% tổng số người cao tuổi); có 7.294.100 người cao tuổi sống ở khu vực nông thôn (chiếm 41,9%); tỷ lệ người cao tuổi thuộc hộ nghèo cao hơn bình quân chung của cả nước; người cao tuổi là dân tộc thiểu số chiếm gần 10%. Gần 1,7 triệu người cao tuổi được nhận trợ cấp xã hội hàng tháng (chiếm 14,8% tổng số người cao tuổi), 1,4 triệu người cao tuổi hưởng chính sách người có công (chiếm 12,3%).
Đến nay, Việt Nam có khoảng 7 triệu người khuyết tật, chiếm 7,06% dân số từ 2 tuổi trở lên, trong đó có 58% là nữ, 28,3% là trẻ em; hơn 1 triệu người khuyết tật nặng và đặc biệt nặng. Mỗi năm, Liên hiệp hội về người khuyết tật Việt Nam sẽ đưa ra một chủ đề với thông điệp khác nhau và năm 2024 chủ đề được đưa ra là “Cùng hành động để người khuyết tật tiếp cận và sống độc lập”
Trợ giúp pháp lý là việc cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người được trợ giúp pháp lý trong vụ việc trợ giúp pháp lý theo quy định của Luật Trợ giúp pháp lý. Đây là dịch vụ công thiết yếu góp phần bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong tiếp cận công lý và bình đẳng trước pháp luật. Bài viết nghiên cứu về cách thức tiếp cận dịch vụ trợ giúp pháp lý và đề xuất một số giải pháp nhằm cải thiện hiệu quả tiếp cận dịch vụ này trong thời gian tới.
Bài viết tìm hiểu về quy định quyền được trợ giúp pháp lý của người nhiễm HIV, kết quả cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý cho người nhiễm HIV thời gian qua và đề xuất giải pháp bảo đảm quyền được trợ giúp pháp lý cho người nhiễm HIV thời gian tới.
Trong pháp luật trợ giúp pháp lý, các quy định về người thuộc diện được trợ giúp pháp lý luôn được quan tâm và trở thành một chế định quan trọng. Qua các thời kỳ, chế định người được trợ giúp pháp lý luôn được nghiên cứu, hoàn thiện để ngày càng phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội từng giai đoạn của đất nước và đáp ứng được nhu cầu trợ giúp pháp lý của người nghèo, người yếu thế, người dễ tổn thương trong xã hội. Bài viết nghiên cứu về lược sử chế định người được trợ giúp pháp lý qua các thời kỳ và từ đó, đưa ra một số đề xuất hoàn thiện chế định này trong giai đoạn hiện nay.
Một số kết quả nổi bật trong công tác quản lý nhà nước và tổ chức thi hành pháp luật về trợ giúp pháp lý sau 6 năm triển khai Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017
Trợ giúp pháp lý mang giá trị cốt lõi về bảo vệ quyền con người, của Nhà nước pháp quyền đồng thời là công cụ để Nhà nước thực hiện các cam kết quốc tế tại Việt Nam. Với những kết quả đạt được của công tác trợ giúp pháp lý thời gian qua nói chung và trong năm 2024 nói riêng đã tiếp tục khẳng định vai trò của trợ giúp pháp lý trong bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người nghèo, người có công với cách mạng và đối tượng yếu thế, dễ tổn thương trong xã hội, thể hiện rõ nét chức năng xã hội của Nhà nước trong việc bảo vệ quyền con người, quyền công dân trong tiếp cận công lý và bình đẳng trước pháp luật; góp phần xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và thực hiện chính sách an sinh xã hội, phát triển sinh kế, giảm nghèo bền vững… Sau đây xin điểm lại một số kết quả nổi bật của công tác trợ giúp pháp lý trong năm 2024 trên toàn quốc như sau: