Ngày 29/6/2018, Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Tòa án nhân dân tối cao và Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã ban hành Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-TANDTC-VKSNDTC quy định về phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng (sau đây gọi là Thông tư liên tịch số 10). Thông tư liên tịch số 10 đã tạo cơ sở pháp lý cho việc thực hiện công tác phối hợp TGPL trong hoạt động tố tụng, quy định rõ hơn trách nhiệm của các cơ quan tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, tổ chức và người thực hiện TGPL. Tuy nhiên, sau hơn 07 năm triển khai, việc thực hiện Thông tư liên tịch số 10 đã bộc lộ một số khó khăn, vướng mắc như: chưa có quy định về việc giải thích quyền trợ giúp pháp lý cho người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố; một số biểu mẫu ban hành kèm theo Thông tư liên tịch chưa thật sự thuận tiện trong quá trình áp dụng,…Đồng thời trong bối cảnh yêu cầu về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật được đặt ra nhằm đáp ứng sự phát triển đất nước trong giai đoạn mới, nhiều quy định mới đã được ban hành như Luật Tư pháp người chưa thành niên năm 2024, Luật Phòng chống mua bán người năm 2024, Quyết định số 26/2025/QĐ-TTg quy định về thành phần và nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật,…Do đó, việc nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Thông tư liên tịch số 10 là vô cùng cần thiết. Trên cơ sở đó, Bộ Tư pháp đã phối hợp với Toà án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các Bộ: Công an, Quốc phòng, Tài chính để xây dựng dự thảo Thông tư liên tịch sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư liên tịch số 10 (sau đây gọi là dự thảo Thông tư liên tịch sửa đổi).
Thời gian vừa qua, Đảng và nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng liên quan đến công tác TGPL. Đặc biệt, trong giai đoạn đất nước đang bước vào kỷ nguyên mới, để phù hợp với tình hình thực tiễn cũng như đáp ứng yêu cầu vận hành của chính quyền địa phương 2 cấp, việc sửa đổi, bổ sung Luật TGPL năm 2017 là cần thiết.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, qua 8 năm triển khai thi hành, Luật TGPL năm 2017 đã bộc lộ một số bất cập, khó khăn, vướng mắc cần khắc phục cũng như những vướng mắc trong triển khai luật.
Liên quan đến thắc mắc khi hợp nhất các tỉnh thì thẻ trợ giúp viên pháp lý và thẻ cộng tác viên trợ giúp pháp lý có cần đổi không, Cục Phổ biến giáo dục, pháp luật và Trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp cho biết, thẻ trợ giúp viên pháp lý, thẻ cộng tác viên trợ giúp pháp lý đã được cấp đúng quy định và còn hạn sử dụng thì tiếp tục sử dụng, không đặt ra yêu cầu cấp đổi.
Hệ thống trung tâm TGPL đã được “phủ sóng” trên cả quốc với 53 trung tâm TGPL nhà nước và hơn 1.400 người người thực hiện TGPL. Số lượng và chất lượng vụ việc TGPL được kiểm soát chặt chẽ, từng bước bảo đảm sự hài lòng của người dân đối với chất lượng dịch vụ pháp lý do các tổ chức TGPL thực hiện.
Sau gần 8 năm triển khai thực hiện Luật Trợ giúp pháp lý (TGPL) năm 2017 và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành, Luật TGPL năm 2017 đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho sự phát triển bền vững công tác TGPL theo hướng chuyên nghiệp, sử dụng hiệu quả các nguồn lực của nhà nước và xã hội để cung cấp kịp thời dịch vụ pháp lý có chất lượng cho người thuộc diện TGPL, tạo bước chuyển biến căn bản trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ TGPL của nhà nước.
Bạn đọc Lâm Văn Phi ở xã Tân Lập, tỉnh Tây Ninh, hỏi: Đề nghị tòa soạn cho biết, trong trường hợp nào thì nạn nhân mua bán người được trợ giúp pháp lý?
Trợ giúp pháp lý là việc cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người được trợ giúp pháp lý trong vụ việc trợ giúp pháp lý theo quy định của Luật Trợ giúp pháp lý. Đây là dịch vụ công thiết yếu góp phần bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong tiếp cận công lý và bình đẳng trước pháp luật. Một trong những hình thức trợ giúp pháp lý mang hiệu quả cho người nghèo, người yếu thế, đối tượng chính sách trong thời gian qua là hoạt động tham gia tố tụng trong các vụ án hình sự, dân sự, hành chính…
Từ 01/6 – 30/6/2025 được phát động là Tháng hành động vì trẻ em năm 2025 với chủ đề “Ưu tiên nguồn lực hoàn thành các mục tiêu vì trẻ em”. Sau đây bài viết xin giới thiệu đến Quý độc giả chính sách trợ giúp pháp lý cho trẻ em, đây là một trong những chính sách nhân văn của Đảng và Nhà nước ta trong việc bảo vệ quyền của trẻ em, kết quả của hoạt động này và một số đề xuất giải pháp.