Lớn lên trong vòng tay của cả bố và mẹ, một cuộc sống không quá dư dả về vật chất nhưng lại đầy ắp về tinh thần, tôi chưa bao giờ có suy nghĩ một ngày cha hoặc mẹ rời xa mình sẽ ra sao nhưng chắc sẽ khó khăn. Sinh ra có cả bố mẹ có phải là một điều bình thường, may mắn của tạo hóa? Trong cuộc sống vẫn còn biết bao những đứa trẻ mồ côi cha, mồ côi mẹ, hơn nữa là mồ côi cả cha và mẹ không được cảm nhận sự yêu thương, đùm bọc, chở che – một sự mất mát quá lớn mà không gì có thể bù đắp được.
Tôi đến Chi nhánh như mọi ngày, khi đến cổng đã nhìn thấy một người xấp xỉ 70 tuổi đã đứng trong sân chưa kịp cất tiếng chào, ông đã nói: “Tôi tên là Vàng A C (Vàng Nhè C) ở xã SL, huyện Mường Chà tôi có ra UBND xã để làm đăng ký khai sinh cho cháu tôi nhưng không làm được, có người chỉ tôi xuống đây để nhờ các cô hướng dẫn. Con trai tôi mất rồi, mẹ nó lại không thạo tiếng Việt Nam lắm nên tôi phải đi”. Thế rồi đôi mắt ông bắt đầu đỏ hoe, ông rơm rớm nước mắt thuật lại việc của mình. Con trai ông được tỉnh cử đi học tại Trường Đại học Xu-pha-nu-vông tại nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Trong thời gian được cử đi học con trai ông có quen rồi phát sinh tình cảm với một cô gái bản xứ. Khi học xong một thời gian, hai bên gia đình đã quyết định cho đôi trẻ đính hôn, con trai ông đã gửi thủ tục xin đính hôn đến cơ quan có thẩm quyền của nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào đã được xác nhận và đã tổ chức lễ cưới theo phong tục của nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Sau đó một vài tháng con trai ông phát hiện bị bệnh hiểm nghèo về nước để chữa trị, con dâu ông cũng đã theo về để chăm sóc chồng cũng trong khoảng thời gian đó con dâu mang thai. Tập trung hết cho việc chữa bệnh nên việc đăng ký kết hôn và đi đăng ký khai sinh cho cháu chưa kịp thực hiện thì con trai ông qua đời.
Đồng hành cùng những lời kể là những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt già nua với những nếp nhăn hằn trên khuôn mặt. Chính bản thân tôi cũng bị cuốn vào câu chuyện theo cảm xúc của ông. Việc mất đi người thân là một sự mất mát rất lớn đối với mỗi gia đình nhưng đặc biệt mất đi người cha, người con trai là mất đi người trụ cột chính, mất đi chỗ dựa tinh thần....Xót xa hơn con trai ông Vàng Nhè C bệnh, mất khi tuổi đời còn quá trẻ, để lại cha mẹ già rơi cảnh “người đầu bạc khóc người đầu xanh”; người vợ trẻ thành góa bụa, con thơ côi cút.
Chi nhánh trợ giúp pháp lý số 2 huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên đã thụ lý để tư vấn, hỗ trợ pháp lý giúp gia đình ông Vàng Nhè C giải quyết vướng mắc liên quan đến thủ tục đăng ký khai sinh cho cháu gái ông C. Bước đầu, Chi nhánh tư vấn các quy định của pháp luật xoay quanh như các quy định về quyền nhận cha, mẹ; thủ tục đăng ký nhận cha, mẹ, con;... Đối với trường hợp của cháu Vàng Thị M H do bố cháu đã mất, mẹ cháu là người nước ngoài nên ngoài việc tư vấn các quy định trên Chi nhánh còn thực hiện tư vấn về vấn đề thẩm quyền giải quyết việc xác định cha, mẹ, con và chứng cứ chứng minh quan hệ cha mẹ con để người dân có thể hiểu và hình dung phương hướng giải quyết việc của mình. Sau khi thực hiện tư vấn các quy định pháp luật có liên quan Chi nhánh hướng dẫn ông chuẩn bị hồ sơ khởi kiện bao gồm một số giấy tờ như: Giấy chứng sinh của cháu Vàng Thị M H; Đơn xin đính hôn, Quyết định cử đi học của UBND tỉnh, bằng cử nhân, trích lục khai tử của anh Vàng A C; Phiếu khai báo tạm trú cho người nước ngoài; Đơn yêu cầu giải quyết việc dân sự; Bản tự khai; Đơn xin miễn tạm ứng lệ phí và lệ phí; Sổ hộ khẩu; Căn cước công dân …nộp đến Tòa án nhân dân có thẩm quyền. Ngay sau khi có thông báo thụ lý của Tòa án, Chi nhánh đã làm các thủ tục cần thiết cũng như hướng dẫn ông viết đơn yêu cầu trợ giúp pháp lý và nộp giấy tờ chứng minh thuộc diện người được trợ giúp pháp lý để gửi về Trung tâm tiếp tục cử người thực hiện trợ giúp pháp lý bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho ông. Sau những cuộc hành trình giữa Mường Chà – Thành phố Điện Biên Phủ không biết mệt mỏi, đền đáp lại những nhọc nhằn ấy là Quyết định công nhận cháu Vàng Thị M H là con của anh Vàng A C của Tòa án nhân dân tỉnh Điện Biên. Ngày cầm được tờ giấy khai sinh trên tay cũng là ngày bao sự vất vả được đền đáp cũng như nỗi đau mất con được nguôi ngoai đi phần nào.
Việt Nam ta có câu “Con có cha như nhà có nóc”, hình ảnh “người cha” được ví với “nóc nhà” vì nóc nhà là nơiche chắn những nắng gió, bão giông, mưa gió tựa như người cha trong gia đình luôn gánh vác những khó khăn vất cả trong cuộc sống để chăm lo cho gia đình. Đó sẽ là hình ảnh cứng rắn, mạnh mẽ để bảo ban con cái đi đúng hướng, trở thành người tốt giúp ích cho xã hội. Một người cha vất vả cả một đời nuôi con khôn lớn, giờ đây lại phải nén lại nỗi đau mất con để lo cho cháu gái. Một đứa trẻ chưa kịp cảm nhận hơi ấm của cha đã phải chịu cảnh mồ côi. Thiết nghĩ rằng ngôi nhà trợ giúp pháp lý không phải chỉ đơn giản là nơi làm việc mà còn là nơi giúp tôi có những lối suy nghĩ tích cực hơn, thêm trân trọng cuộc sống này và những điều tốt đẹp xung quanh mình ./.
Chi nhánh TGPL số 2 huyện Mường Chà tỉnh Điện Biên
Bùi Thị Thùy