Ngày 12/12/2025, tại xã Lệ Thuỷ, tỉnh Quảng Trị, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước số 1 tỉnh Quảng Trị tổ chức “Hội nghị tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực, kiến thức về cơ chế phối hợp thông tin trợ giúp pháp lý” cho cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng, cán bộ cấp xã, tổ chức cá nhân có liên quan theo Kế hoạch số 302/KH-TGPL ngày 29/5/2025 của Trung tâm Trợ giúp pháp lý (TGPL) nhà nước tỉnh Quảng Bình (nay là Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước số 1 tỉnh Quảng Trị) về triển khai hoạt động trợ giúp pháp lý trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh Quảng Bình (nay là tỉnh Quảng Trị) năm 2025
Hội nghị có sự tham dự của lực lượng công an cùng lãnh đạo UBND các xã Lệ Thủy, Lệ Ninh, Cam Hồng, Sen Ngư, Tân Mỹ, Trường Phú, Kim Ngân và đại diện Tòa án nhân dân khu vực 4, Viện kiểm sát nhân dân khu vực 4 tỉnh Quảng Trị.
Tại Hội nghị, các báo cáo viên của Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước số 1 tỉnh Quảng Trị đã trình bày các chuyên đề trọng tâm, tập trung vào: kỹ năng và nội dung cơ bản về cơ chế phối hợp, nhận diện và cung cấp thông tin trợ giúp pháp lý cho người tiến hành tố tụng và cán bộ có liên quan; chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ chế phối hợp của UBND cấp xã trong lĩnh vực tư pháp; đồng thời đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả phối hợp về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng khi triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
Bên cạnh các nội dung chuyên đề, Hội nghị đã dành thời lượng phù hợp để trao đổi và làm rõ một cách toàn diện quy trình thông báo, hướng dẫn, tiếp nhận và chuyển gửi thông tin trợ giúp pháp lý giữa các cơ quan tiến hành tố tụng và Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước. Nội dung này tập trung phân tích cụ thể từng bước trong cơ chế phối hợp, từ việc xác định đúng đối tượng thuộc diện được trợ giúp pháp lý, trách nhiệm cung cấp thông tin ban đầu của cơ quan tiến hành tố tụng, đến trình tự chuyển giao hồ sơ, theo dõi tiến độ và phản hồi kết quả giải quyết vụ việc.
Qua đó, các đại biểu nắm rõ hơn vai trò, trách nhiệm của từng cơ quan, đơn vị trong chuỗi phối hợp, bảo đảm việc cung cấp trợ giúp pháp lý được thực hiện kịp thời, đúng đối tượng và đúng quy định của pháp luật.
Các đại biểu tham dự Hội nghị đặc biệt quan tâm đến nội dung này bởi đây là khâu có ý nghĩa then chốt, gắn trực tiếp với việc tiếp nhận yêu cầu và giải quyết các vụ việc trợ giúp pháp lý trong thực tiễn.
Thực tế cho thấy, trong quá trình giải quyết các vụ việc tố tụng, nếu việc thông báo và chuyển gửi thông tin không đầy đủ, không đúng thời điểm hoặc thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan liên quan, quyền và lợi ích hợp pháp của người được trợ giúp pháp lý có thể bị ảnh hưởng. Do đó, việc làm rõ quy trình phối hợp, thống nhất cách thức thực hiện và tháo gỡ những điểm nghẽn trong trao đổi thông tin được các đại biểu đánh giá là hết sức cần thiết.
Song song với phần trình bày các nội dung chuyên sâu, Hội nghị đã dành thời lượng đáng kể cho hoạt động trao đổi, thảo luận và giải đáp những khó khăn, vướng mắc phát sinh từ thực tiễn công tác phối hợp trợ giúp pháp lý tại cơ sở. Nội dung thảo luận tập trung vào những vấn đề đang trực tiếp tác động đến hiệu quả triển khai trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng.
Cụ thể, nhiều ý kiến đã phản ánh các tình huống thực tế trong quá trình phối hợp giữa công an, Tòa án, Viện kiểm sát, UBND cấp xã và Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước. Các vấn đề được quan tâm chủ yếu liên quan đến việc xác định thời điểm phù hợp để thực hiện thông báo trợ giúp pháp lý, trình tự lập và chuyển văn bản đề nghị, cũng như cách xử lý đối với các trường hợp người dân còn tâm lý e ngại, chưa chủ động tiếp cận dịch vụ trợ giúp pháp lý.
Trên cơ sở các ý kiến nêu ra, các báo cáo viên đã trực tiếp trao đổi, phân tích và làm rõ từng nội dung, đồng thời hướng dẫn phương án xử lý phù hợp đối với từng tình huống cụ thể. Việc trao đổi được thực hiện theo hướng bám sát quy định của pháp luật và gắn với điều kiện thực tiễn tại địa phương, qua đó giúp các đại biểu dễ dàng vận dụng trong quá trình công tác.
Thông qua hoạt động thảo luận cởi mở và thẳng thắn, Hội nghị đã tạo điều kiện để các đại biểu chia sẻ kinh nghiệm, cách làm hiệu quả trong công tác phối hợp trợ giúp pháp lý. Đồng thời, các ý kiến cũng chỉ ra những tồn tại, hạn chế cần tiếp tục được quan tâm khắc phục trong thời gian tới..
Thông qua Hội nghị tập huấn, các đại biểu đã được bồi dưỡng, cập nhật kiến thức và nâng cao năng lực về cơ chế phối hợp thông tin trợ giúp pháp lý trong khuôn khổ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Qua đó, nhận thức và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, người tiến hành tố tụng và cán bộ cấp xã được nâng cao, góp phần bảo đảm quyền được trợ giúp pháp lý của người dân ngay từ giai đoạn đầu của quá trình tố tụng.
Không chỉ dừng lại ở việc bổ sung kiến thức chuyên môn, Hội nghị còn góp phần tăng cường sự gắn kết và phối hợp giữa các cơ quan tiến hành tố tụng, các tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý và đội ngũ cán bộ ở cơ sở. Đây là cơ sở quan trọng để nâng cao hiệu quả phối hợp trong điều kiện triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
Từ đó, Hội nghị có ý nghĩa thiết thực trong việc bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, nhất là người nghèo, người có công với cách mạng và các nhóm đối tượng yếu thế, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng hiện nay.
Hùng Phan