Hoạt động TGPL ở Hà Tĩnh trong thời gian qua đã có những chuyển biến quan trọng, góp phần không nhỏ trong việc ổn định tình hình chính trị-xã hội, cũng như thúc đẩy sự phát triển kinh tế của địa phương. Xác định đây là nhiệm vụ chính trị của ngành và địa phương, ngay từ đầu năm 2014, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Hà Tĩnh đã triển khai kịp thời Quyết định số 315/QĐ-UBND ngày 22/01/2014 của UBND tỉnh ban hành Kế hoạch trợ pháp lý cho người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số và người khuyết tật năm 2014; Quyết định 263/QĐ-UBND ngày 21/01/2014 của UBND tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Chiến lược phát triển trợ giúp pháp lý ở Việt Nam đến năm 2020 định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh năm 2014 và Kế hoạch số 03/KH-TGPL ngày 03/01/2014 về hoạt động trợ giúp pháp lý năm 2014 đã được Giám đốc Sở phê duyệt nhờ đó đã gặt hái được nhiều kết quả đáng ghi nhận.
Trong năm 2014, Trung tâm đã thực hiện 1005 vụ việc. Cụ thể: Tư vấn hướng dẫn 982 vụ việc (trong đó: Pháp luật về chính sách ưu đãi và chính sách trợ giúp các đối tượng bảo trợ xã hội: 682 vụ việc; Đất đai: 145 vụ việc; Dân sự: 56 vụ việc; Hình sự: 55 vụ việc; Hôn nhân và gia đình: 21 vụ việc; Hành chính: 21 vụ việc; Lao động: 1 vụ việc và 1 vụ việc thuộc các lĩnh vực pháp luật khác); Cử Trợ giúp viên, Luật sư là Cộng tác viên tham gia tố tụng 23 vụ việc (trong đó: Dân sự: 4 vụ việc; Hình sự: 12 vụ việc; Hành chính: 3 vụ việc; Đất đai: 04 vụ việc).
Ngoài ra, Trung tâm đã tổ chức thành công 54 cuộc trợ giúp pháp lý lưu động tại 54 xã của các huyện Vũ Quang, Thạch Hà, Lộc Hà, Cẩm Xuyên, Đức Thọ, Can Lộc; Nghi Xuân, Kỳ Anh, Thị xã Hồng Lĩnh và Thành phố Hà Tĩnh. Ngoài việc trực tiếp tư vấn hướng dẫn 574 vụ việc cho các đối tượng thì thông qua các cuộc trợ giúp pháp lý lưu động đã giới thiệu phổ biến nhiều nội dung pháp luật cơ bản, thiết yếu đến người dân như: Luật Trợ giúp pháp lý và các văn bản hướng dẫn thi hành; Pháp luật về các Chế độ chính sách và trợ giúp các đối tượng Bảo trợ xã hội, Pháp luật về Đất đai, Dân sự…cho gần 3.000 lượt người. Có thể nói trong thời gian qua, hoạt động trợ giúp pháp lý lưu động ở cơ sở đã góp phần tạo niềm tin của nhân dân đối với pháp luật và chính quyền, thực hiện dân chủ, giữ gìn sự ổn định, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.
Tính đến hết tháng 10 năm 2014, trên địa toàn bàn tỉnh có 45 Câu lạc bộ trợ giúp pháp lý. Hoạt động của các Câu lạc bộ tiếp tục được củng cố và tăng cường, qua các kỳ sinh hoạt đã tuyên truyền các nội dung pháp luật cơ bản đến với cán bộ và nhân dân ở cơ sở góp phần nâng cao nhận thức pháp luật, hòa giải một số vụ việc liên quan đến mâu thuẫn, tranh chấp trong nội bộ nhân dân.
Công tác tập huấn nghiệp vụ ngày càng được quan tâm, Trung tâm đã tổ chức 01 Hội nghị tập huấn cho thành viên Ban chủ nhiệm Câu lạc bộ trợ giúp pháp lý trên địa bàn toàn tỉnh. Theo định kỳ hàng tháng, Trung tâm đã tổ chức cho Trợ giúp viên kiểm tra đánh giá chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý. Năm 2014, Trung tâm đã thực hiện đánh giá chất lượng 135 vụ việc trợ giúp pháp lý.
Công tác truyền thông về trợ giúp pháp lý ngày càng được đẩy mạnh đã tổ chức lắp đặt Bảng thông tin về TGPL tại một số xã, phường trên địa bàn toàn tỉnh và biên tập, in ấn hơn 6.000 tờ gấp tuyên truyền một số quy định về các lĩnh vực pháp luật: Đất đai, Bộ luật Dân sự và các văn bản về chính sách người có công với cách mạng.
Bên cạnh những kết quả đạt được, trong quá trình triển khai thực hiện hoạt động TGPL trên địa bàn cũng gặp không ít khó khăn. Đội ngũ Cộng tác viên nhiều nhưng chất lượng chưa đồng đều, một số cộng tác viên thiếu nhiệt tình, thiếu kỹ năng trợ giúp pháp lý. Trong thời gian qua, HĐPHLN về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng đã ban hành Kế hoạch hoạt động, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh đã cung cấp Bảng thông tin, hộp tin TGPL tại các cơ quan tiến hành tố tụng, Trại tạm giam trên địa bàn tỉnh, cử Trợ giúp viên đến đặt vấn đề, nắm vụ việc tại một số Tòa án, cơ quan điều tra nhưng số người được TGPL do các cơ quan tiến hành tố tụng giới thiệu đến với Trung tâm TGPL yêu cầu cử Luật sư, Trợ giúp viên để đại diện, bào chữa cho mình còn ít.
Để hoạt động TGPL được triển khai có hiệu quả trong năm tới, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Hà Tĩnh đã đề ra một số giải pháp như: Tham mưu Lãnh đạo sở trình UBND tỉnh ký Quyết định ban hành Kế hoạch thực hiện trợ giúp pháp lý cho người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số và người khuyết tật trong năm 2015; Tổ chức thực hiện có hiệu quả các chương trình phối hợp về trợ giúp pháp lý đặc biệt là các cuộc trợ giúp pháp lý lưu động hướng về các địa bàn vùng sâu vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn; Triển khai thực hiện Kế hoạch của Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động Tố tụng tỉnh năm 2015; Tăng cường các hoạt động kiểm tra, giám sát, đánh giá chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý và tiếp tục tổ chức, kiện toàn bộ máy của Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh.
Võ Quốc Hoàng
Trung tâm TGPL Nhà nước Hà Tĩnh