Xác định tầm quan trọng của công tác trợ giúp pháp lý (TGPL) cho người khuyết tật, ngay từ cuối năm 2014 Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Bình Dương (Trung tâm) đã tham mưu Sở Tư pháp ban hành Kế hoạch số 1510/KH-STP ngày 31/12/2014 về trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật năm 2015. Qua hơn 03 tháng triển khai thực hiện Kế hoạch, Trung tâm đã đạt được một số kết quả cụ thể như sau:
Ngay từ đầu năm 2015, Trung tâm TGPL đã chủ động liên hệ với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Bình Dương để nắm bắt số liệu người khuyết tật trên địa bàn tỉnh và các tổ chức bảo trợ xã hội có nhận bảo trợ người khuyết tật để từ đó có kế hoạch khảo sát nhu cầu về TGPL và triển khai lắp đặt các Bảng thông tin, Hộp tin về TGPL tại các cơ sở bảo trợ xã hội này.
Trung tâm đã phối hợp chặt chẽ với Hội Bảo trợ người khuyết tật, trẻ em mồ côi và bệnh nhân nghèo tỉnh Bình Dương (Hội Bảo trợ tỉnh) tổ chức các đợt truyền thông về TGPL tại các đợt thăm tặng quà người khuyết tật nhân dịp lễ tết, ngày người khuyết tật. Trung tâm đã thực hiện 04 đợt truyền thông về TGPL tại xã An Sơn - thị xã Thuận An (dịp Tết Nguyên đán Ất Mùi) và các xã Lai Hưng - huyện Bàu Bàng, xã An Điền - thị xã Bến Cát, xã Đất Cuốc - huyện Bắc Tân Uyên (nhân dịp ngày “Người khuyết tật Việt Nam 18/4”) và 01 đợt truyền thông về quyền được TGPL của người khuyết tật cho các học viên và phụ huynh của các học viên này tại buổi sơ kết học kỳ I của năm học 2014 - 2015 của Trung tâm Dạy nghề người khuyết tật tỉnh.
Ngoài ra, Trung tâm đã cấp phát hơn 6.000 tờ gấp pháp luật về chính sách cho người khuyết tật tại các tổ chức Hội, Cơ sở bảo trợ xã hội của người khuyết tật, nơi có gắn Bảng tin, hộp tin về TGPL, các xã, phường, thị trấn trong các đợt đi truyền thông về TGPL và cung cấp tờ gấp pháp luật cho Ban Chấp hành Hội Bảo trợ người khuyết tật, trẻ em mồ côi và bệnh nhân nghèo tỉnh Bình Dương để phát cho người nghèo, người khuyết tật.
Nhằm nắm bắt nhu cầu TGPL và mức độ hiểu biết của người khuyết tật về quyền được TGPL miễn phí và các tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý, Trung tâm đã phối hợp với Hội Bảo trợ tỉnh tổ chức khảo sát nhu cầu và hiểu biết của người khuyết tật về trợ giúp pháp lý tại 03 xã Lai Hưng - Bàu Bàng, An Điền - Bến Cát và Đất Cuốc - Bắc Tân Uyên nhân dịp Hội Bảo trợ tỉnh thăm tặng quà người khuyết tật nhân ngày “Người khuyết tật Việt Nam 18/4”, với 127 người tham gia.
(Tư vấn pháp luật, khảo sát nhu cầu TGPL và tặng quà cho người khuyết tật tại xã Lai Hưng, huyện Bàu Bàng
và Đất Cuốc, huyện Bắc Tân Uyên)
Qua kết quả khảo sát cho thấy số lượng người khuyết tật có nhu cầu TGPL không nhiều (29,9%); lĩnh vực pháp luật mà người khuyết tật quan tâm, tìm hiểu và thường có vướng mắc nhiều nhất là chế độ chính sách ưu đãi cho người khuyết tật (42%) và lao động, việc làm (39,5%); đa số người khuyết tật chưa có điều kiện tiếp cận các dịch vụ pháp lý, không biết đến quyền được TGPL miễn phí của mình (chỉ có 21,5% người được khảo sát biết đến quyền TGPL và 19% biết, nghe thông tin về Trung tâm). Nguyên nhân chủ yếu là do trình độ dân trí thấp, do dạng khuyết tật hạn chế khả năng tìm hiểu pháp luật như: câm, điếc, thần kinh, bệnh down…, việc tiếp cận các thông tin bên ngoài chủ yếu thông qua người thân, tuy nhiên do điều kiện kinh tế khó khăn nên gia đình người khuyết tật cũng không có nhiều điều kiện hoặc quan tâm đến việc tìm hiểu pháp luật nói chung và pháp luật về TGPL nói riêng. Do thực hiện tốt công tác truyền thông nên người khuyết tật dần hiểu biết hơn về Trung tâm và quyền được TGPL của người khuyết tật. Trong quý I năm 2015, Trung tâm đã thực hiện TGPL cho 07 người khuyết tật, trong đó có 03 trường hợp cử Luật sư, Trợ giúp viên pháp lý tham gia tố tụng trong 02 vụ án dân sự (tranh chấp đất đai và phân chia di sản thừa kế).
Nhìn chung, trong quý I năm 2015, hoạt động TGPL cho người khuyết tật đã được Trung tâm triển khai một cách đồng bộ, kịp thời, trong đó chú trọng thực hiện truyền thông về TGPL. Trong thời gian tới, Trung tâm tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông về TGPL và tổ chức một số đợt TGPL lưu động cho người khuyết tật tại các cơ sở bảo trợ xã hội trên địa bàn tỉnh, Hội Người mù tỉnh và lồng ghép trong các đợt thăm tặng quà cho người khuyết tật của Hội Bảo trợ tỉnh với phương châm “mưa dầm thấm lâu” tạo cơ sở để người khuyết tật có điều kiện tiếp cận và tìm hiểu về TGPL, đồng thời nâng cao trách nhiệm và sự quan tâm các cơ quan nhà nước, các tổ chức chính trị xã hội, các tổ chức xã hội đối với hoạt động TGPL nói chung và hoạt động TGPL cho người khuyết tật nói riêng./.
Đỗ Thanh Vũ - Trung tâm TGPLNN tỉnh Bình Dương