Bắc Ninh - Ngày 17/10/2025, tại xã Bảo Đài, tỉnh Bắc Ninh, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp) tổ chức “Hội nghị tập huấn điểm về trợ giúp pháp lý đối với đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi” nhằm tăng cường khả năng tiếp cận và sử dụng dịch vụ trợ giúp pháp lý của người dân khi có nhu cầu, qua đó góp phần bảo đảm quyền được trợ giúp pháp lý, nâng cao hiểu biết pháp luật và ý thức pháp lý cho đồng bào vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.
Phát biểu khai mạc, đồng chí Nguyễn Đức Thành, Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban nhân dân xã Bảo Đài cho biết: Xã Bảo Đài có diện tích 83,02 km², dân số 59.169 người gồm 4 dân tộc anh em cùng chung sống: Kinh, Tày, Nùng, Hoa. Theo Nghị quyết số 1658/NQ-UBTVQH15 đã tạo nên một xã Bảo Đài mới với diện tích và dân số lớn hơn đáng kể so với trước đây trên cơ sở hợp nhất các xã Bảo Sơn, Thanh Lâm, Tam Dị và Bảo Đài. Điều này không chỉ đơn thuần là thay đổi ranh giới hành chính mà còn mang lại một diện mạo mới cho khu vực. Với quy mô dân số và diện tích tăng lên, xã Bảo Đài giờ đây trở thành một đơn vị hành chính có tiềm năng lớn, phù hợp với xu hướng đô thị hóa và phát triển kinh tế vùng. Sự thay đổi này không chỉ giúp thống nhất quản lý mà còn tạo điều kiện để khai thác hiệu quả các nguồn lực địa phương. Hội nghị tập huấn được tổ chức trong bối cảnh người dân trên địa bàn xã có nhu cầu được tư vấn, hỗ trợ pháp luật của người dân tại các khu vực này ngày càng tăng. Đồng chí cũng nhấn mạnh: công tác trợ giúp pháp lý không chỉ dừng lại ở việc giải quyết các vụ việc cụ thể mà còn là cầu nối đưa pháp luật đến gần hơn với người dân, nhất là đồng bào vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Thông qua các hoạt động tập huấn, cán bộ ở cơ sở được cập nhật kiến thức, trao đổi kinh nghiệm, kỹ năng tiếp cận, hướng dẫn người dân nhận biết và sử dụng dịch vụ trợ giúp pháp lý khi gặp vướng mắc pháp lý trong đời sống.
Báo cáo viên tại Hội nghị, ông Hoàng Trọng Nghĩa (Phó Giám đốc Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước Bắc Ninh số 1) giới thiệu những nội dung mới của pháp luật về trợ giúp pháp lý; trình tự thủ tục trợ giúp pháp lý; diện người được trợ giúp pháp lý, quyền và nghĩa vụ của người được trợ giúp pháp lý; chia sẻ mô hình, cách làm hay trong việc triển khai hoạt động tại cơ sở; thảo luận về các khó khăn, vướng mắc thực tiễn và đề xuất giải pháp nhằm mở rộng phạm vi, nâng cao chất lượng dịch vụ trợ giúp pháp lý cho đồng bào dân tộc thiểu số. Bên cạnh đó, báo cáo viên cũng lồng ghép vào nội dung tập huấn những tình huống xuất phát từ những vụ việc trợ giúp pháp lý xảy ra tại địa phương như: tranh chấp đất đai, thừa kế, ly hôn, kết hôn, tội phạm về ma túy, trộm cắp tài sản, cho vay nặng lãi; về đền bù giải phóng mặt bằng, về thu hồi đất, về chuyển đổi mục đích sử dụng đất, chuyển quyền sử dụng đất…và một số vụ việc trợ giúp pháp lý thành công, hiệu quả.
Các đại biểu đã thảo luận sôi nổi về những khó khăn, vướng mắc pháp luật ở cơ sở. Nhiều ý kiến nêu ví dụ về trường hợp người dân không biết mình thuộc diện được trợ giúp pháp lý miễn phí, hoặc gặp khó khăn trong việc chứng minh điều kiện kinh tế để được hưởng quyền này. Một số đại biểu chia sẻ kinh nghiệm xử lý tình huống khi người được trợ giúp là người dân tộc thiểu số không thông thạo tiếng Việt, dẫn đến khó khăn trong quá trình tiếp nhận thông tin và tham gia tố tụng. Đáng chú ý, các đại biểu cũng trao đổi về những trường hợp đặc thù như tranh chấp đất đai giữa các hộ đồng bào dân tộc, vụ việc bạo lực gia đình, hôn nhân có yếu tố tảo hôn hoặc hôn nhân cận huyết...những vấn đề vừa mang tính pháp lý, vừa đòi hỏi sự am hiểu phong tục, tập quán địa phương. Nhiều ý kiến thống nhất rằng, để giải quyết hiệu quả các vụ việc này, cần tăng cường phối hợp giữa Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước với chính quyền, già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng và các tổ chức đoàn thể ở cơ sở; đồng thời đẩy mạnh truyền thông pháp luật bằng song ngữ nhằm giúp người dân dễ tiếp cận hơn.
Hội nghị tập huấn không chỉ giúp đội ngũ cán bộ ở cơ sở, cán bộ chi hội đoàn thể, người có uy tín trong cộng đồng, người dân tại vùng dân tộc thiểu số nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng xử lý tình huống về trợ giúp pháp lý mà còn góp phần lan tỏa thông điệp về sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với quyền tiếp cận pháp luật của mọi người dân. Qua đó, từng bước đưa dịch vụ trợ giúp pháp lý đến gần hơn với đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi, giúp họ được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp một cách kịp thời, hiệu quả.
Tuyết Minh
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý