Đẩy mạnh chuyển đổi số: Hội nghị Tập huấn kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin trong giám sát, thẩm định, đánh giá chất lượng, hiệu quả trợ giúp pháp lýTrong bối cảnh cả nước đang đẩy mạnh triển khai Chiến lược chuyển đổi số quốc gia và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, việc ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng dịch vụ công, trong đó có dịch vụ trợ giúp pháp lý cho người nghèo và nhóm đối tượng dễ bị tổn thương trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Nhằm hiện thực hóa mục tiêu này, ngày 16/10/2025, tại Quảng Ninh, Cục Phổ biến giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp) đã tổ chức Hội nghị tập huấn kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin trong giám sát, thẩm định, đánh giá chất lượng, hiệu quả trợ giúp pháp lý.Hội nghị là một trong những hoạt động nằm trong khuôn khổ Kế hoạch hoạt động năm 2025 của Dự án “Tăng cường trợ giúp pháp lý cho người nghèo và đối tượng yếu thế” do Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ từ nguồn hỗ trợ của Quỹ Phát triển xã hội Nhật Bản (JSDF). Đây là dự án hỗ trợ kỹ thuật do Bộ Tư pháp là cơ quan chủ quản; Cục Phổ biến giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý là một trong những đơn vị thực hiện dự án. Dự án nhằm mục tiêu tăng cường khả năng tiếp cận công lý cho người dân thuộc nhóm yếu thế và nâng cao năng lực cho đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý, hiện đại hóa công tác trợ giúp pháp lý bảo đảm chất lượng. Hội nghị tập huấn này không chỉ là tập huấn chuyên môn về ứng dụng công nghệ thông tin trong trợ giúp pháp lý mà còn là diễn đàn để các tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý, người thực hiện trợ giúp pháp lý nhìn nhận, đánh giá một cách khách quan thực trạng, chia sẻ vướng mắc và kiến nghị giải pháp cụ thể. Qua đó, Hội nghị góp phần đáp ứng hiệu quả nhiệm vụ ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động trợ giúp pháp lý trong thời gian tới.   Hình ảnh Hội nghị tập huấn. Bà Vũ Thị Hường, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý tham dự và chủ trì Hội nghị. Tham gia Hội nghị có sự góp mặt của ông Vương Tuấn Anh – Phó Trưởng phòng An ninh mạng, Công an tỉnh Quảng Ninh; các cán bộ nòng cốt từ các tỉnh/thành phố đại diện lãnh đạo Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước, trợ giúp viên pháp lý và cán bộ phụ trách công nghệ thông tin tại các tỉnh Phú Thọ, Hải Phòng, Bắc Ninh, Thanh Hóa, Hưng Yên, Lào Cai, Lai Châu, Ninh Bình, Vĩnh Long, Sơn La và Lạng Sơn.   Bà Vũ Thị Hường – Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý phát biểu khai mạc Hội nghị. Phát biểu khai mạc Hội nghị, bà Vũ Thị Hường nhấn mạnh cơ sở chính trị và pháp lý vững chắc cho việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác trợ giúp pháp lý. Bà Hường đề cập đến chủ trương của Đảng, Nhà nước về đẩy mạnh chuyển đổi số, tạo tiền đề quan trọng cho việc hiện đại hóa ngành Tư pháp. Bà khẳng định, việc xây dựng, khai thác hồ sơ điện tử các vụ việc trợ giúp pháp lý và cơ sở dữ liệu trợ giúp pháp lý không phải là công việc tùy chọn mà là một “nhiệm vụ bắt buộc” được quy định tại Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017. Thực hiện quy định của Luật trợ giúp pháp lý và để tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý tổ chức và hoạt động trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp đã sớm nghiêm cứu, xây dựng và triển khai Hệ thống quản lý tổ chức và hoạt động trợ giúp pháp lý (Hệ thống) từ năm 2019. Hệ thống này được xem là công cụ nền tảng để giúp các tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý và các cơ quan quản lý trợ giúp pháp lý ở trung ương và địa phương giám sát, thẩm định và đánh giá chất lượng, hiệu quả công tác TGPL trên toàn quốc. Hệ thống quản lý trợ giúp pháp lý: Giải pháp then chốt trong bối cảnh sắp xếp đơn vị hành chính Cũng tại Hội nghị, bà Vũ Thị Hường nhận định, đến thời điểm hiện tại, Hệ thống quản lý tổ chức và hoạt động trợ giúp pháp lý đã chứng minh vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ đắc lực công tác quản lý, cập nhật hồ sơ vụ việc, thông tin tổ chức, nhân sự của các tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý trong toàn quốc. Bà Hường nhấn mạnh thêm các chỉ đạo chiến lược:  Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới, đã chỉ đạo rõ tại điểm 7 Mục IV Nhiệm vụ, giải pháp: “Hiện đại hoá, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hệ thống trợ giúp pháp lý”. Tiếp đó, Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới cũng xác định: “Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số đồng bộ trong hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý…”. Những chủ trương, chỉ đạo này cho thấy việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác trợ giúp pháp lý là cần thiết và là một trong những nhiệm vụ ưu tiên của các cơ quan, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay các địa phương đang vận hành bộ máy chính quyền địa phương hai cấp, sau khi hợp nhất tỉnh, hợp nhất xã làm tăng quy mô và phạm vi quản lý của các địa phương.  Do đó, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số vừa là chủ trương, chính sách, vừa là giải pháp then chốt để nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước, từ đó nâng cao chất lượng dịch vụ trợ giúp pháp lý, giúp người dân, đặc biệt là nhóm yếu thế, tiếp cận công lý một cách nhanh chóng, minh bạch và hiệu quả hơn. Kết thúc phát biểu khai mạc, bà Vũ Thị Hường đề nghị các học viên: “Để tận dụng tối đa kiến thức, kinh nghiệm của giảng viên, tôi đề nghị các học viên tích cực trao đổi, thảo luận những kinh nghiệm hay, cách làm tốt, nhất là những khó khăn, vướng mắc xảy ra trên thực tế, những vấn đề chưa rõ, điểm nghẽn trong quá trình triển khai Hệ thống, đặc biệt khi Hệ thống mới được chỉnh sửa theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp.” Tại Hội nghị, nội dung tập huấn được trình bày bởi giảng viên Đỗ Thị Hảo – Phó Trưởng phòng Phòng Chuyển đổi số, Cục Công nghệ thông tin, Bộ Tư pháp. Với vai trò là người đã theo sát và hỗ trợ quá trình xây dựng, quản trị và phát triển Hệ thống, bà Hảo đã truyền đạt những kiến thức thực tiễn và chuyên sâu nhất.   Bà Đỗ Thị Hảo – Phó Trưởng phòng Phòng Chuyển đổi số, Cục Công nghệ thông tin, Bộ Tư pháp báo cáo tại Hội nghị. Các nội dung tập huấn tập trung vào những kỹ năng cốt lõi mà đội ngũ trợ giúp pháp lý cần nắm vững trong kỷ nguyên số: Hiện trạng thiết lập hồ sơ vụ việc và số hóa hồ sơ vụ việc trên Hệ thống quản lý tổ chức và hoạt động trợ giúp pháp lý; Khai thác dữ liệu trên hệ thống để phục vụ công tác quản lý và báo cáo; Thiết lập dữ liệu điện tử là hồ sơ vụ việc trợ giúp pháp lý theo quy định pháp luật và theo mô hình chính quyền mới; Ứng dụng công nghệ thông tin trong giám sát, thẩm định, đánh giá chất lượng, hiệu quả vụ việc trợ giúp pháp lý – đây là nội dung trọng tâm, nhằm chuyển đổi phương thức quản lý từ thủ công sang tự động hóa, đảm bảo tính khách quan và minh bạch trong đánh giá. Đặc biệt, phần thực hành là điểm nhấn quan trọng. Giảng viên đã phối hợp với nhóm hỗ trợ kỹ thuật của Cục Phổ biến giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý hướng dẫn các học viên vận dụng vào quá trình triển khai các nhiệm vụ trên Hệ thống. Các học viên đã tích cực trao đổi, thảo luận, không chỉ tập trung vào kỹ thuật vận hành Hệ thống mà còn thảo luận về những vướng mắc trong quá trình thực hiện trợ giúp pháp lý trong bối cảnh các tỉnh thành đang thực hiện sáp nhập theo mô hình chính quyền mới và đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến. Sức hút và tính hiệu quả của Hội nghị thể hiện rõ nhất qua phần thảo luận sôi nổi và thẳng thắn của các đại biểu. Các ý kiến tập trung vào những khó khăn, vướng mắc trong quá trình vận hành Hệ thống hiện tại, cho thấy sự nghiêm túc và tinh thần trách nhiệm cao của đội ngũ trợ giúp pháp lý cơ sở. Hình ảnh các đại biểu phát biểu tại Hội nghị. Bên cạnh đó, các đại biểu đã chỉ ra một số “điểm nghẽn” kỹ thuật cần sớm được khắc phục: Hệ thống còn một số hạn chế như tại các thời điểm cao điểm cuối năm khi các Trung tâm trợ giúp pháp lý phải thực hiện trích xuất số liệu theo biểu mẫu thống kê, gây áp lực lớn về thời gian và độ chính xác; Hệ thống chưa thể thực hiện và lưu vết toàn bộ quá trình thẩm định, đánh giá chất lượng vụ việc theo quy định. Điều này cản trở công tác hậu kiểm và cải tiến chất lượng; Việc tổ chức lại các Trung tâm trợ giúp pháp lý (sáp nhập tỉnh/thành) đã tác động đến việc trích xuất dữ liệu; dữ liệu vẫn tồn tại tại các Trung tâm cũ, gây khó khăn trong việc tổng hợp và trích xuất báo cáo tập trung; Chưa có các chức năng để lãnh đạo Trung tâm kiểm soát việc nhập vụ việc của trợ giúp viên pháp lý và người thực hiện trợ giúp pháp lý tại Trung tâm, dẫn đến rủi ro về tính chính xác và kịp thời của thông tin; Hệ thống chưa có các chức năng lưu vết cho toàn bộ quá trình thực hiện trợ giúp pháp lý đối với các vụ việc có nhiều trợ giúp viên cùng thực hiện, gây khó khăn cho việc đánh giá trách nhiệm và hiệu quả công việc. Hình ảnh các đại biểu phát biểu tại Hội nghị. Đặc biệt, tại Hội nghị, đại diện Cục Phổ biến giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý đã giới thiệu về Dự án “Hệ thống thông tin trợ giúp pháp lý” đang được chuẩn bị triển khai xây dựng. Các đại biểu  kỳ vọng dự án này khi triển khai thực hiện sẽ khắc phục các khó khăn, vướng mắc, bất cập của Hệ thống hiện tại, đưa công tác trợ giúp pháp lý lên một tầm cao mới: nhanh chóng hơn, hiệu quả hơn và hiện đại hơn.  Các đại biểu đã chia thành các nhóm thảo luận tích cực và đóng góp ý kiến hoàn thiện cho Dự án này. Với tinh thần xây dựng, các đại biểu bày tỏ mong muốn rằng khi Hệ thống thông tin trợ giúp pháp lý được triển khai, nó sẽ trở thành một giải pháp toàn diện, khắc phục các hạn chế của Hệ thống quản lý tổ chức và hoạt động trợ giúp pháp lý hiện tại. Kỳ vọng lớn nhất là Hệ thống mới sẽ giúp đơn giản hóa quá trình thực hiện trợ giúp pháp lý cho đối tượng yếu thế trong xã hội, đem lại sự thuận tiện tối đa cho cả người được trợ giúp pháp lý (thông qua quy trình điện tử, rút ngắn thời gian) và người thực hiện trợ giúp pháp lý (thông qua tự động hóa các khâu thủ tục, báo cáo). Các ý kiến đóng góp cụ thể, mang tính thực tiễn cao đã được ghi nhận, bao gồm việc bổ sung các quy trình và biểu mẫu mà Hệ thống hiện tại chưa có, như các biểu mẫu 6a, 6b trong quá trình phối hợp liên ngành và quy trình giám sát, thẩm định và đánh giá chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý.   Hình ảnh các đại biểu phát biểu tại Hội nghị. Kết thúc lớp tập huấn, các học viên đều đánh giá cao những thông tin, kiến thức và kinh nghiệm đã được trao đổi tại lớp tập huấn; nâng cao kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác giám sát, thẩm định, đánh giá chất lượng và hiệu quả hoạt động trợ giúp pháp lý. Đây là kết quả quan trọng, không chỉ về mặt kỹ thuật mà còn về mặt nhận thức, chuyển đổi tư duy theo hướng hiện đại, minh bạch và hiệu quả. Hội nghị tại Quảng Ninh không chỉ là một lớp bồi dưỡng chuyên môn mà còn là hoạt động cụ thể khẳng định quyết tâm của Bộ Tư pháp và toàn bộ hệ thống trợ giúp pháp lý Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết sử dụng sức mạnh của công nghệ số trong công tác trợ giúp pháp lý. Việc ứng dụng công nghệ số nhằm bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp cho người dân, qua đó góp phần kiến tạo một Việt Nam văn minh, công bằng và phát triển bền vững.   Nguyễn Huỳnh Đức Trung tâm Thông tin pháp luật và hỗ trợ, trợ giúp pháp lý Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý