Hưởng ứng ngày thành lập tổ chức Trợ giúp pháp lý 06/9; ngày Vì người nghèo 17/10 và ngày Pháp luật Việt Nam 09/11, với sự hướng dẫn, chỉ đạo của Cục Trợ giúp pháp lý - Bộ Tư pháp cùng với chủ trương của tỉnh Lào Cai trong việc đưa chính sách trợ giúp pháp lý tới người dân nghèo, người yếu thế trong xã hội trong điều kiện dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, kéo dài. Trong thời gian qua, Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Lào Cai đã có nhiều hoạt động TGPL cho người nghèo và bước đầu đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ.
Thực hiện Kế hoạch công tác năm 2021, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Lào Cai (sau đây gọi là Trung tâm) đã chỉ đạo các Chi nhánh, các phòng nghiệp vụ, chủ động tổ chức các hoạt động cụ thể, phù hợp với từng thời điểm dịch bệnh, như hoạt động truyền thông về cơ sở, tham gia tố tụng cho các đối tượng có yêu cầu; tư vấn, giải thích pháp luật cho từng người dân tại trụ sở Trung tâm và các Chi nhánh trên địa bàn.
Trong những ngày đầu khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát, để duy trì các hoạt động trợ giúp pháp lý (TGPL) tới người dân nghèo, Trung tâm đã tiến hành rà soát và dán niêm yết công khai danh sách cùng số điện thoại liên lạc của các Trợ giúp viên pháp lý tại trụ sở các cơ quan tiến hành tố tụng, nhà văn hóa, nhà sinh hoạt cộng đồng để người dân tiện theo dõi và liên hệ khi có vướng mắc về pháp luật.
Với sự nỗ lực không ngừng của tập thể cán bộ, viên chức của Trung tâm, từ đầu năm đến nay, Trung tâm đã tiếp nhận và thực hiện được 722 vụ việc cho 722 đối tượng có yêu cầu, trong đó: người dân tộc thiểu số nghèo, sinh sống ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn chiếm phần lớn là 655 người (90%); người thuộc hộ nghèo: 23 người; người bị buộc tội từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi: 16 người; người từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi là bị hại trong vụ án hình sự: 7 người; trẻ em: 8 người; nạn nhân bị mua bán: 8 người và các đối tượng khác như: người có công với Cách mạng, người cao tuổi, người khuyết tật,… Tư vấn pháp luật cho 295 lượt người (chiếm 40,9%); đại diện bào chữa 426 vụ (chiếm 59%), hình sự 368 vụ, dân sự và HNGĐ 58 vụ, đại diện ngoài tố tụng 01 vụ.
Công tác phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng giữa các cơ quan tiến hành tố tụng trên địa bàn được duy trì đều đặn và thường xuyên, vì thế số vụ tham gia tố tụng của các trợ giúp viên pháp lý trong năm tăng 1,2% so với cùng kỳ năm trước, đảm bảo chỉ tiêu vụ việc tố tụng từ khá trở lên theo quy định của Bộ Tư pháp ban hành (vượt 25% chỉ tiêu so với Kế hoạch đề ra). Các vụ việc sau khi kết thúc đều được thẩm định theo đúng quy định và cập nhật đầy đủ lên Hệ thống quản lý tổ chức và hoạt động TGPL, trong số đó có 42 vụ thành công, hiệu quả mà quan điểm của các TGVPL đưa ra đã được các cơ quan tiến hành tố tụng chấp nhận theo hướng có lợi cho người được TGPL (chiếm 19,3%) và 51 vụ việc phức tạp điển hình (chiếm 23,4%), không có vụ việc nào gây thiệt hại và phát sinh trách nhiệm bồi thường cho đối tượng được TGPL.
Sự nỗ lực của tập thể Trợ giúp viên pháp lý khi tham gia vào các vụ án có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, kể cả những thời điểm ngày nghỉ lễ, ngày Tết và cả ngoài những khung giờ hành chính, đã được Giám đốc Công an tỉnh ghi nhận bằng Quyết định khen thưởng số 638/QĐ-CAT-PX03 ngày 05/5/2021, góp phần bảo đảm đúng các quy định của pháp luật, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, đồng thời bảo vệ quyền con người, quyền công dân theo quy định của Hiến pháp nước CHXHCNVN.
Do dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp nên ngoài khoảng thời gian thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị số 10/CT-UBND ngày 10/5/2021 của Chủ tịch UBND tỉnh, Trung tâm và các Chi nhánh trên địa bàn vẫn duy trì các hoạt động truyền thông về cơ sở với 103 đợt về tới 88 điểm thôn, bản đặc biệt khó khăn và 15 điểm xã nghèo trong toàn tỉnh (giảm 7 đợt so với cùng kỳ năm trước). Qua đó, đã tuyên truyền tới người dân các quy định của Luật TGPL năm 2017, địa chỉ, số điện thoại liên lạc của Trung tâm và Chi nhánh; Các quy định của luật Hình sự, luật Dân sự, luật HNGĐ, giải thích, tháo gỡ nhiều vướng mắc về pháp luật xảy ra trong cuộc sống thường ngày; đặc biệt là việc thực hiện các chủ trương, văn bản của Chủ tịch UBND tỉnh và Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh Covid-19, về từng thời điểm giãn cách xã hội, những trường hợp phải cách ly y tế, chính sách hỗ trợ khi bị mất việc làm, thông điệp 5K và giải pháp tiêm chủng mở rộng để thích ứng an toàn khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát.
Một buổi truyền thông của Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Lào Cai tại thôn Xéo Tả 1, xá Tả Phời
Ngoài ra, Trung tâm còn duy trì công tác phối hợp với Đài truyền hình tỉnh, Báo Lào Cai, Báo pháp luật Việt Nam, trang thông tin điện tử Phổ biến giáo dục pháp luật của tỉnh và bản tin Tư pháp của ngành, thực hiện các phóng sự, bài viết về hoạt động TGPL của Trung tâm.
Bên cạnh hoạt động chuyên môn thì công tác tham mưu, đóng góp ý kiến vào các dự thảo văn bản về TGPL của Bộ Tư pháp, của UBND tỉnh, Hội đồng Phối hợp liên ngành về TGPL cũng được Trung tâm chú trọng, nhiều ý kiến đề xuất của Trung tâm đã được ghi nhận.
Mặc dù còn nhiều khó khăn về cơ sở vật chất tại các Chi nhánh, phương tiện di chuyển còn thiếu thốn, nhưng với sự quan tâm, chỉ đạo của Bộ Tư pháp, Cục trợ giúp pháp lý, UBND tỉnh, Sở Tư pháp, sự phối hợp chặt chẽ có hiệu quả của các tổ chức, đoàn thể, đặc biệt là các cơ quan tiến hành tố tụng trên địa bàn tỉnh, cùng với đội ngũ cán bộ trẻ năng động, nhiệt huyết, có trách nhiệm với công tác TGPL đã giúp cho đồng bào các dân tộc thiểu số nghèo và những người yếu thế trên địa bàn tỉnh Lào Cai có thêm hiểu biết về pháp luật, giảm thiểu nhiều khiếu kiện, tranh chấp kéo dài, góp phần vào công cuộc xóa đói giảm nghèo theo đúng chủ trương mà Đảng và Nhà nước đã ban hành./.
Nguyễn Thị Mai Hương
Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Lào Cai