NHỮNG MẢNH ĐỜI Những ngày cuối tháng hai, thời tiết như cô gái đỏng đảnh, khó chiều khi chợt nắng rồi lại chợt mưa. Ai cũng đều hối hả, bận rộn để hoàn thành những công việc còn dang dở sau kì nghỉ Tết cổ truyền của dân tộc. Vào những ngày trời hanh hao như thế, tôi đã tiếp nhận một trường hợp đặc biệt, mà có lẽ không bao giờ tôi quên trong quá trình công tác của mình.

Tìm đến với Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Điện Biên là một người giàu lòng nhân ái. Hiện nay, chị đang là trưởng nhóm thiện nguyện mang tên loài hoa đặc trưng cho núi rừng Tây Bắc, nhóm thiện nguyện Hoa Ban. Thực hiện công việc tiếp dân như mọi ngày theo sự phân công của Lãnh đạo Trung tâm, tôi hướng dẫn chị viết đơn yêu cầu trợ giúp pháp lý và trình bày về vụ việc mà chị đang gặp phải khi cần đến sự hỗ trợ pháp lý của Trung tâm. Được hướng dẫn, chị chia sẻ về việc tại địa bàn phường Tân Thanh có 03 trường hợp các cháu bé có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, mặc dù các cháu còn đầy đủ cả bố và mẹ nhưng họ thực sự chưa làm tròn trách nhiệm để đảm bảo cho các cháu đầy đủ tương lai như bao đứa trẻ khác.Vấn đề quan trọng nhất là từ khi sinh ra đến khi lớn lên, các cháu chưa hề có Giấy khai sinh để được hưởng các quyền lợi hợp pháp theo quy định. Mặc dù nhóm thiện nguyện Hoa Ban đã liên hệ với nhiều cơ quan, ban ngành để có phương án giúp các cháu hoàn thiện những giấy tờ cần thiết. Tuy nhiên, việc thực hiện không thể vì còn nhiều lý do như chưa thống nhất được phương án giải quyết, các giấy tờ tùy thân của bố mẹ các cháu còn sai sót. Tưởng chừng như bế tắc và nghĩ cuộc đời các cháu sẽ còn nhiều vất vả. Và có lẽ, để thực hiện được các giấy tờ cần thiết cho các cháu phải chờ đợi lâu hơn nữa. Nhưng tấm lòng thiện nguyện của chị đã được đền đáp. Qua các kênh thông tin, chị biết đến Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Điện Biên, chị đã tìm đến và đề nghị Trung tâm thực hiện các thủ tục pháp lý nhằm đảm bảo đầy đủ quyền và lợi ích hợp pháp của các cháu bé.

Nhận thấy đây là trường hợp cần sự trợ giúp cấp thiết, Giám đốc Trung tâm đã quyết định tiếp nhận đơn yêu cầu trợ giúp pháp lý và cử bà Lê Thị Diệu – Trợ giúp viên pháp lý của Trung tâm thực hiện đại diện ngoài tố tụng để hỗ trợ về pháp luật đối với trường hợp ba cháu bé theo đơn yêu cầu trợ giúp pháp lý.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết trường hợp của các cháu đã nhận được nhiều sự quan tâm và ủng hộ của các tấm lòng hảo tâm tại địa bàn tỉnh Điện Biên nói riêng và trên khắp cả nước nói chung. Nhìn ảnh của ba cháu bé do chị trưởng nhóm thiện nguyện cung cấp, ai trong chúng tôi cũng đều cảm thấy xót xa, thương cảm cho những mảnh đời còn khó khăn, cần nhiều bàn tay nhân ái để tạo dựng một cuộc sốngtốt đẹp hơn cho chúng.

Bắt đầu thực hiện những thủ tục đầu tiên đối với trường hợp hai cháu Thành và Thắng, chúng tôi đã gặp phải không ít khó khăn khi biết các cháu từ khi sinh ra đến nay chưa hề có một giấy tờ hợp pháp nào để các cháu có thể bước vào đời như những đứa trẻ cùng trang lứa. Tiến hành đăng ký khai sinh cho các cháu, chúng tôi đã liên hệ trực tiếp với cán bộ Tư pháp – hộ tịch của Ủy ban nhân dân phường Tân Thanh để thực hiện việc đăng ký khai sinh quá hạn đối với trường hợp của hai cháu bé.Tại quy định của Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em năm 2004 cũng nêu rõ: “Trẻ em có quyền được khai sinh và có quốc tịch”. Do đó, chúng tôi nhanh chóng thực hiện trình tự thủ tục pháp lý để đăng ký khai sinh cho các cháu. Việc đăng ký khai sinh cho cháu Thắng hoàn thành, chúng tôi tiếp tục các thủ tục cần thiết để làm thẻ bảo hiểm y tế miễn phí cho cháu, đảm bảo cháu được hưởng những quyền lợi chính đáng của cháu.

Việc đăng ký khai sinh của cháu Thành lại phức tạp hơn so với trường hợp của cháu Thắng. Khi ở độ tuổi lên bẩy, cháu phải được cắp sách đến trường như các bạn bè và phát triển bình thường để trở thành người có ích cho xã hội. Tuy nhiên, không phải cuộc đời nào cũng suôn sẻ, không phải cứ sinh ra là trọn vẹn trách nhiệm. Sinh cháu vào năm 2009, trong quá trình thực hiện làm Giấy chứng sinh, gia đình của cháu đã khai sai tên của mẹ cháu trong quá trình sinh nở. Vì vậy, Giấy chứng sinh và bệnh án của mẹ cháu đã sai so với giấy tờ khác như Sổ hộ khẩu, Đăng ký kết hôn. Theo quy định, không thể đăng ký khai sinh cho cháu khi chưa đính chính đúng Giấy chứng sinh. Với kinh nghiệm và ý nghĩ “sai ở đâu bắt đầu sửa ở đó”, Trợ giúp viênpháp lý đã có buổi làm việc với Lãnh đạo bệnh viện để tìm phương án hợp lý đối với trường hợp của mẹ cháu Thành. Qua quá trình làm việc, được Lãnh đạo bệnh viện đa khoa tỉnh tạo điều kiện, Trợ giúp viên đã đính chính được tên mẹ cháu trong Giấy Chứng sinh để thực hiện việc đăng ký khai sinh cho cháu Thành hợp pháp.
 

   (Ảnh về các giấy tờ pháp lý đầu tiên dành cho cuộc đời hai cháu)

Hoàn thiện những thủ tục cần thiết theo yêu cầu của người được trợ giúp pháp lý. Chúng tôi đều vui mừng khi đã giúp các cháu có giấy tờ tùy thân, xác nhận về mặt pháp lý sự hiện diện của một cá nhân. Là tiền đề để các cháu được hưởng các dịch vụ hoặc sự quan tâm khác từ xã hội từng bước trở thành công dân có ích trong tương lai. Kết thúc vụ việc, Trợ giúp viên pháp lý có chia sẻ: “khi thực hiện vụ việc bằng cái tâm của người làm nghề trợ giúp pháp lý miễn phí, sẽ tự thấy mình có thêm sức mạnh và ý chí để bảo vệđầy đủ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân”.

Khép lại một vụ việc như bao nhiêu vụ việc đã được thực hiện tại Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Điện Biên, lắng nghe sự chia sẻ của những thế hệ Trợ giúp viên pháp lý đã có bề dày kinh nghiệm trong nghề, bản thân tôi cũng cảm thấy như được truyền thêm cảm hứng và gắn bó hơnvới nghề, với công việc đang thực hiện, tự nhủ cầncố gắng học hỏi và phát triển mình hơn nữa để đem lại nhiều niềm vui dù nhỏ bé nhưng có ích cho người dân, cho xã hội. Đặc biệt, có thể giúp được nhiều mảnh đời như các cháu Thành và Thắng có được cuộc sống tốt đẹp hơn, đáng sống hơn. Và hơn hết, các cháu có cơ hội để trở thành người có ích cho đất nước và nhất là cho chính cuộc đời các cháu.

Lê An

Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Điện Biên