Thực hiện Kế hoạch triển khai thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý (TGPL) cho người khuyết tật năm 2015 (ban hành kèm theo Quyết định số 241/QĐ-BTP ngày 02/02/2015 của Bộ Tư pháp) và Kế hoạch số 221/KH-UBND ngày 10/3/2015 của UNBD tỉnh Quảng Bình, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Quảng Bình (Trung tâm) đã triển khai thực hiện một cách đồng bộ, với nhiều hình thức phong phú và đã mang lại những kết quả đáng ghi nhận.
Trong năm qua, Trung tâm đã thực hiện TGPL được 1.665 vụ việc cho 1.665 người thuộc diện được TGPL, trong đó có 143 vụ việc cho 143 người khuyết tật. Theo đó, có 139 vụ việc được thực hiện bằng hình thức tư vấn pháp luật, 04 vụ việc thực hiện bằng hình thức tham gia tố tụng. Trong tổng số 143 vụ việc thì có 03 vụ việc theo lĩnh vực hình sự, tố tụng hình sự và thi hành án hình sự; 01 vụ việc theo lĩnh vực dân sự, tố tụng dân sự và thi hành án dân sự; 04 vụ việc theo lĩnh vực hôn nhân gia đình và pháp luật về trẻ em; 03 vụ việc theo lĩnh vực pháp luật hành chính, khiếu nại, tố cáo và tố tụng hành chính; 03 vụ việc theo lĩnh vực pháp luật đất đai, nhà ở, môi trường và bảo vệ người tiêu dùng, 01 vụ việc theo lĩnh vực pháp luật lao động, việc làm, bảo hiểm; 127 vụ việc theo lĩnh vực pháp luật người có công với cách mạng và pháp luật về chính sách ưu đãi; 01 vụ việc theo lĩnh vực pháp luật khác. Trong 143 người khuyết tật được trợ giúp pháp lý thì có 40 người khuyết tật vận động; 16 người khuyết tật nghe, nói; 14 người khuyết tật nhìn; 16 người khuyết tật thần kinh, tâm thần; 11 người khuyết tật trí tuệ; 46 người khuyết tật khác. Phần lớn các vụ việc TGPL cho người khuyết tật đều được thực hiện thông qua hình thức tư vấn pháp luật (139 vụ việc), số vụ việc còn lại được thực hiện thông qua hình thức tham gia tố tụng (04 vụ việc).
Năm 2015, các phòng, Chi nhánh của Trung tâm đã phối hợp với các tổ chức người khuyết tật và tổ chức vì người khuyết tật, các cơ sở bảo trợ xã hội và các tổ chức khác của người khuyết tật trên địa bàn toàn tỉnh để tổ chức 13 hội nghị tuyên truyền, phổ biến, tư vấn pháp luật cho người khuyết tật. Tại các hội nghị, Trợ giúp viên pháp lý của Trung tâm tập trung tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về trợ giúp pháp lý, các quy định của pháp luật có liên quan về người khuyết tật. Qua đó, đã thu hút được 502 người tham gia và thực hiện TGPL thông qua hình thức tư vấn pháp luật được 87 vụ việc cho 87 người có nhu cầu.
Bên cạnh đó, Trung tâm cũng thường xuyên đẩy mạnh, tăng cường công tác truyền thông pháp luật về TGPL và pháp luật về người khuyết tật xuống tận cơ sở với nhiều hình thức phong phú, thiết thực, hiệu quả. Theo đó, trong năm qua, đã tiến hành lắp đặt thêm 50 Bảng thông tin và 50 Hộp tin về TGPL tại trụ sở UBND cấp xã, nhà văn hóa các thôn, bản, trụ sở các tổ chức của người khuyết tật và tổ chức vì người khuyết tật, các cơ sở bảo trợ xã hội và các tổ chức khác của người khuyết tật. Trung tâm cũng đã biên soạn, in ấn và phát hành 07 nội dung chuyên đề pháp luật với số lượng 30.000 tờ gấp pháp luật, sách pháp luật bỏ túi trong đó có các nội dung liên quan đến người khuyết tật, như: một số quy định của pháp luật về TGPL, TGPL cho người khuyết tật, người dân tộc thiểu số, người nhiễm HIV/AIDS; một số quy định của pháp luật về bảo trợ xã hội ...để đặt tại các hộp tin về TGPL, cấp phát cho người dân bao gồm người khuyết tật trong các đợt TGPL lưu động. Đồng thời, lồng ghép trong các đợt TGPL lưu động và thông qua các vụ việc TGPL cụ thể, Trung tâm đã thực hiện tuyên truyền, phổ biến, quán triệt cho người khuyết tật các quy định của pháp luật về TGPL và các quy định của pháp luật khác liên quan thiết thực đến quyền, lợi ích của người khuyết tật theo quy định của Luật người khuyết tật năm 2010, các văn bản hướng dẫn thi hành có liên quan. Trung tâm cũng đã thực hiện chuyên trang “Giải đáp pháp luật” trên bản tin Tư pháp Quảng Bình (định kỳ 02 tháng/số), trong đó có thực hiện giải đáp một số trường hợp của người khuyết tật chuyển đến.
Trong năm 2015, Trung tâm đã tổ chức 02 lớp tập huấn nghiệp vụ TGPL cho 225 người tham gia. Trong đó: 01 lớp tập huấn bồi dưỡng kiến thức pháp luật và kỹ năng thực hiện TGPL cho cho toàn thể Trợ giúp viên pháp lý, chuyên viên pháp lý của Trung tâm, Luật sư là cộng tác viên TGPL và cộng tác viên TGPL khác với 160 người tham gia; 01 lớp tập huấn bồi dưỡng kiến thức pháp luật và kỹ năng thực hiện TGPL cho cộng tác viên TGPL, thành viên Ban Chủ nhiệm và Hội viên các Câu lạc bộ TGPL trên địa bàn huyện Minh Hóa với 65 người tham gia. Nội dung các lớp tập huấn chủ yếu là phổ biến, quán triệt các nội dung cơ bản của Luật TGPL, các văn bản hướng dẫn thi hành và các văn bản liên quan; phổ biến, quán triệt các văn bản pháp luật mới liên quan đến hoạt động TGPL nói chung và TGPL cho người khuyết tật nói riêng; bồi dưỡng các kỹ năng thực hiện TGPL trong đó có nội dung về kỹ năng thực hiện TGPL đối với người khuyết tật. Qua đó nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của hoạt động TGPL và TGPL cho người khuyết tật, góp phần bảo vệ tốt nhất các quyền và lợi ích hợp pháp của người khuyết tật.
Nhìn chung trong năm 2015, Trung tâm đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận trong hoạt động TGPL cho người khuyết tật, đáp ứng nhu cầu được TGPL cho người khuyết tật, tiếp tục đưa hoạt động TGPL cho người khuyết tật đi vào chiều sâu, giúp người khuyết tật nâng cao hiểu biết về pháp luật, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình; góp phần vào việc phổ biến, giáo dục pháp luật, bảo vệ công lý, bảo đảm công bằng xã hội, phòng ngừa, hạn chế tranh chấp và vi phạm pháp luật; đồng thời cũng đã góp phần thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước dành cho người khuyết tật để động viên, khích lệ họ vượt qua được nỗi đau bệnh tật, giảm bớt một phần khó khăn trong cuộc sống.
Hoàng Minh Tiến – Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Quảng Bình