Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Nghệ An: những kết quả nổi bật trong năm 2025 và giải pháp tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động trong thời gian tớiNăm 2025 là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với đất nước ta, được đánh dấu bằng việc đẩy mạnh hoàn thiện thể chế và cải cách bộ máy nhà nước. Trong bối cảnh đó, công tác Tư pháp được xác định có vai trò hết sức to lớn - là bệ đỡ cho việc xây dựng nhà nước pháp quyền, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước. Trong đó, công tác trợ giúp pháp lý (TGPL), với chức năng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, nâng cao hiểu biết pháp luật cho người dân, góp phần đảm bảo công bằng xã hội - ngày càng thể hiện vai trò quan trọng, không thể thiếu trong công tác Tư pháp cũng như trong việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội. Trong dòng chảy của sự phát triển chung, năm 2025 cũng là năm đánh dấu có nhiều sự thay đổi, phát triển trong chính sách đối với công tác TGPL - tạo tiền đề để công tác này ngày càng phát huy tốt vai trò, vị thế của mình đối với công cuộc xây dựng xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, góp phần tạo thế và lực để đất nước ta tiến vào kỷ nguyên phát triển, hùng cường.Mặc dù năm 2025 là năm có nhiều thách thức cho mọi ngành, mọi lĩnh vực vì đây là năm đầu tiên thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, nhưng với đường lỗi đúng đắn, với sự quyết tâm cao nhất, ngành Tư pháp tỉnh Nghệ An đã đạt được nhiều thành tựu trong mọi mặt công tác, trong đó, không thể không nhắc đến sự đóng góp mang nhiều ý nghĩa của công tác trợ giúp pháp lý (TGPL). Với sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Lãnh đạo Sở cũng như Lãnh đạo Trung tâm TGPL, cùng với sự nhiệt huyết của đội ngũ viên chức, trợ giúp viên pháp lý (TGVPL), đã giúp công tác này gặt hái được nhiều kết quả nổi bật và mở ra nhiều giải pháp để tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động trong thời gian tới: A. KẾT QUẢ CÔNG TÁC TGPL NĂM 2025 I. Kết quả thực hiện 1. Công tác tham gia tố tụng (TGTT): Kể từ khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 01/6/2015 phê duyệt Đề án đổi mới công tác TGPL giai đoạn 2015 - 2025, công tác TGPL trên phạm vi toàn quốc nói chung, ở tỉnh Nghệ An nói riêng đã tập trung vào hình thức tham gia tố tụng (TGTT). Từ năm 2016 đến nay, hằng năm, Bộ Tư pháp đều ban hành Công văn về việc xác định chỉ tiêu vụ việc TGTT cho TGVPL, lấy kết quả thực hiện chỉ tiêu vụ việc TGTT của năm làm căn cứ đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ và bình xét thi đua khen thưởng. Đây chính là động lực để các TGVPL phát huy tính năng động trong khai thác cũng như trong thực hiện vụ việc TGTT. Trong năm 2025, công tác TGTT chủ yếu do đội ngũ TGVPL thực hiện, giữ vai trò nòng cốt. Kết quả của công tác này được thể hiện qua các con số rất ấn tượng: Số vụ việc TGTT thụ lý trong năm là 1.409 /1.174 vụ việc TGPL. Tổng số lượt người được TGPL bằng hình thức TGTT trong các vụ việc đã hoàn thành trong năm là 735/800 lượt người được TGPL, chiếm 91,9%. Nhờ kết quả này, mà tất cả các TGVPL đạt chỉ tiêu vụ việc năm, trong đó 12/14 TGVPL vượt mức chỉ tiêu tốt- chiếm tỷ lệ 85,72%; 01/14 TGVPL đạt chỉ tiêu khá- chiếm 7,14%; 01/14 TGVPL đạt chỉ tiêu, chiếm 7,14%.  Không chỉ đạt nhiều về số lượng mà chất lượng vụ việc TGTT ngày càng được nâng lên. Khá nhiều các vụ án hình sự, đề xuất của người TGPL đã được Hội đồng xét xử chấp nhận và áp dụng hình phạt ở mức thấp nhất theo đề nghị của Kiểm sát viên; cũng có vụ được Hội đồng xét xử áp dụng mức hình phạt thấp hơn đề nghị của Kiểm sát viên, thậm chí cho hưởng án treo. Có nhiều vụ án dân sự được TGVPL thực hiện thành công, bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích của đương sự, có vụ tranh chấp đã được hòa giải thành, kết quả là Tòa án đình chỉ vụ án hoặc ra Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự. Tất cả các vụ việc đã hoàn thành đều được thẩm định chặt chẽ. Qua công tác thẩm định, thấy rằng, 100% vụ việc đạt chất lượng, đáp ứng yêu cầu của người được TGPL; số vụ việc thành công, hiệu quả đạt các tiêu chí chất lượng theo Quyết định số 1179/QĐ-BTP ngày 16/5/2022  của Bộ Tư pháp là 443/804 vụ việc- chiếm tỷ lệ 55,1%. 2. Công tác truyền thông về TGPL: Xác định công tác truyền thông về TGPL giữ vai trò cầu nối quan trọng trong việc đưa chính sách pháp luật đến với người dân, nên trong năm 2025, mặc dù việc sáp nhập, sắp xếp lại các đơn vị hành chính gây ra khó khăn cho việc khâu nối để triển khai công tác này, kinh phí cấp cho công tác hạn chế hơn những năm trước, nhưng Trung tâm TGPL vẫn nỗ lực triển khai, tổ chức được 08 đợt truyền thông và tư vấn pháp luật về TGPL về tận thôn, xóm, bản, xã khó khăn trên địa bàn tỉnh, với hơn 1.000 lượt người tham dự; in ấn hơn 20.000 tờ gấp pháp luật, 345 Bảng thông tin về TGPL; các loại biểu mẫu, danh sách TGVPL và Luật sư cộng tác viên… để lắp đặt tại trụ sở Ủy ban nhân dân xã, phường, trụ sở tiếp dân của các cơ quan tiến hành tố tụng, Trại tạm giam, Nhà tạm giữ…. Đặc biệt, trong năm đã ký hợp đồng truyền thông để tuyên truyền, giới thiệu về tổ chức và hoạt động của Trung tâm TGPL và các Chi nhánh trên Trang thông tin điện tử Nghệ An 24h. Bên cạnh đó, cũng đã phối hợp Đài phát thanh truyền hình VTV5 thực hiện 01 phóng sự tuyên truyền về hoạt động TGPL tại Nghệ An. Đã phối hợp với Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp Pháp lý tổ chức tập huấn về cơ chế phối hợp, cung cấp thông tin giữa các tổ chức thực hiện TGPL và các cơ quan tiến hành tố tụng, cơ quan liên quan trong việc cung cấp dich vụ TGPL cho  nhóm đối tượng đặc thù. Ngoài ra, Trung tâm TGPL vẫn duy trì đường dây nóng về TGPL, trong năm đã tiếp nhận hàng chục cuộc điện thoại của người dân. 3. Công tác phối hợp liên ngành trong tố tụng: Ở Nghệ An, từ khi thực hiện Thông tư liên tịch số 11/2013/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC ngày 04 tháng 07 năm 2013 hướng dẫn thực hiện một số quy định của pháp luật về TGPL trong hoạt động tố tụng (thay thế Thông tư liên tịch số 10/2007), hằng năm, Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng đã ban hành kế hoạch hoạt động, trong đó luôn chú trọng đến công tác kiểm tra tại các cơ quan tiến hành tố tụng, điều này giúp cho việc phối hợp trong công tác này ngày càng được chấn chỉnh và đi vào chiều sâu. Kế thừa kết quả phối hợp trong những năm qua, năm 2025, mối quan hệ phối hợp càng phát triển, từ đó giúp cho công tác TGTT được kịp thời, thông suốt và đầy đủ. Để nhanh chóng tiếp nhận thông tin vụ việc, thông tin của người được TGPL từ các cơ quan tiến hành tố tụng, Trung tâm đã cung cấp danh sách, số điện thoại của TGVPL, luật sư cộng tác viên cho các cơ quan tiến hành tố tụng, cơ sở giam giữ và trại giam để khi phát hiện các vụ việc có đối tượng TGPL thì các cơ quan này nhanh chóng liên hệ với Trung tâm. Đối với các vụ án hình sự, ngay sau khi Cơ quan Cảnh sát điều tra có yêu cầu phân công người bào chữa thì Trung tâm cử người TGTT ngay và vào cuộc nhanh chóng, đảm bảo đúng quy trình tố tụng nhằm tăng tính hiệu quả của việc bào chữa. Trong năm 2025 đã thực hiện kiểm tra công tác phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng tại các cơ quan Viện Kiểm sát, Tòa án khu vực VII, khu vực IX và Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh. Có thể khẳng định, công tác phối hợp giữa Trung tâm TGPL với các cơ quan tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng ngày càng chặt chẽ và toàn diện. Trong năm 2025, công tác này được thực hiện nghiêm túc trên mọi mặt, bên cạnh đó, việc phối hợp với cơ quan, tổ chức khác trên địa bàn tỉnh cũng được Trung tâm quan tâm thực hiện, nên đã góp phần đưa số lượng vụ việc tham gia tố tụng tăng trong năm và đạt hiệu quả cao. 4. Công tác ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động TGPL: Xác định việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động TGPL là vô cùng quan trọng trong thời đại số, nên Lãnh đạo Trung tâm TGPL đã thường xuyên quyết liệt chỉ đạo để công tác này ngày càng thực hiện nghiêm túc. Trung tâm thường xuyên cập nhật thông tin về tổ chức, người thực hiện TGPL, thông tin việc, vụ việc TGPL lên Hệ thống phần mềm quản lý về TGPL, đồng thời, đã ứng dụng công nghệ thông tin để trích xuất các thống kê, báo cáo phục vụ cho công tác quản lý, điều này giúp cho việc thống kê báo cáo công tác định kỳ, đột xuất được bài bản, chính xác, đúng quy định. Bên cạnh đó, trong năm 2025, các TGVPL đã tham gia hiệu quả 61 phiên tòa trực tuyến tại các điểm cầu do ngành Tòa án tổ chức, góp phần đẩy mạnh chuyển đổi số và nâng cao hiệu quả hoạt động tư pháp.  II. Đánh giá chung Năm 2025 là năm đầu tiên thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, sáp nhập xã, phường và các tỉnh thành, điều này ít nhiều đã tác động đến việc triển khai công tác của ngành Tư pháp nói chung cũng như công tác TGPL nói riêng, nhưng nhờ sự quan tâm, chỉ đạo của Lãnh đạo và sự quyết tâm, nỗ lực của đội ngũ làm công tác TGPL nên công tác này đã đạt được những kết quả rất đáng được ghi nhận như trên, giúp Trung tâm TGPL đạt tiêu chí thi đua khen thưởng hoàn thành tốt nhiệm vụ năm 2025. Điểm sáng trong công tác TGPL năm 2025 là công tác TGTT vẫn ở trên đà phát triển cả về số lượng và chất lượng. Với tất cả những thành tựu đó, năm 2025 không chỉ là một năm của sự nỗ lực mà còn là năm đặt nền tảng để Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Nghệ An đạt kết quả tốt hơn nữa trong các năm tới. B. GIẢI PHÁP TIẾP TỤC NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TRONG THỜI GIAN TỚI.   Ngày 09/11/2022, Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII đã thông qua Nghị quyết số 27-NQ/TW về việc tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới, theo đó giao 03 nhiệm vụ cụ thể cho công tác TGPL: (i) Xây dựng mạng lưới, nâng cao năng lực của hệ thống TGPL để người dân dễ tiếp cận pháp luật; (ii) Nâng cao vai trò, tính chuyên nghiệp và chất lượng TGPL, nhất là trong hoạt động tố tụng tư pháp; (iii) Hiện đại hóa, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hệ thống TGPL; (iv) mở rộng đối tượng được TGPL phù hợp với điều kiện của đất nước. Ngày 07/11/2024, tại buổi làm việc với Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo “Phát huy vai trò của trợ giúp pháp lý trong thực hiện các chính sách an sinh xã hội”. Gần đây, Bộ Chính trị ban hành một số Nghị quyết quan trọng, có tính đột phá, trong đó có chỉ đạo, định hướng về công tác TGPL, điển hình là Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, quy định: “Thúc đẩy phát triển mạnh mẽ hệ thống TGPL để người dân dễ tiếp cận pháp luật; Ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số đồng bộ trong phổ biến, giáo dục pháp luật, TGPL; Bố trí nguồn ngân sách phù hợp, tương xứng cho công tác tổ chức thi hành pháp luật. Ưu tiên nguồn lực tương xứng cho công tác TGPL cho đối tượng đặc thù, yếu thế, đồng bào dân tộc thiểu số”. Để hiện thực hóa chủ trương “mở rộng đối tượng được TGPL phù hợp với điều kiện của đất nước”, năm 2024, Quốc hội đã thông qua các đạo luật quan trọng như Luật Tư pháp người chưa thành niên; Luật Phòng, chống mua bán người và hiện đang dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung Luật TGPL… Từ những sự kiện nổi bật đó, chúng ta thấy rằng, trên con đường bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc, với phương châm phát triển an sinh xã hội, để không có ai bị bỏ lại phía sau, thì Đảng và Nhà nước ta đã rất chăm chút cho công tác TGPL. Hơn lúc nào hết, công tác này đang đứng trước yêu cầu phải lớn mạnh hơn nữa, để đủ sức, đủ tầm thực hiên được nhiệm vụ ngày càng nặng nề trong công cuộc kiến quốc. Để góp phần thực hiện sứ mệnh đẹp đẽ đó, Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Nghệ An mạnh dạn đưa ra những giải pháp để tiếp tục phát huy sức mạnh nội tại, phát huy những kết quả đạt được vừa qua để không ngừng phát triển hơn nữa trong tương lai, cụ thể là: 1/ Tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo: Lãnh đạo Sở cũng như Lãnh đạo Trung tâm cần sâu sát hơn nữa trong chỉ đạo, điều hành, trong đó đặc biệt chú ý đến công tác chính trị - tư tưởng, coi đây là nền tảng để phát huy sức mạnh tập thể và cũng là sức mạnh để thúc đẩy mỗi cá nhân TGVPL, mỗi viên chức không chỉ ngày càng vững hơn về nghiệp vụ mà còn hun đúc được ngọn lửa nhiệt thành trong trong công tác chuyên môn vốn dĩ mang tính nhân văn sâu sắc. 2/ Về nguồn lực con người và kinh phí: Trong năm 2025, có 01 TGVPL thôi việc. Trong bối cảnh diện người được TGPL được mở rộng và xu hướng vụ việc TGTT ngày càng tăng, để đảm bảo “sức bền” của mỗi TGVPL và để không ngừng nâng cao chất lượng của công tác TGTT, rất cần bổ sung nhân lực và kinh phí tương xứng cho công tác này. Bên cạnh đó, cũng cần quan tâm tổ chức bồi dưỡng về kỹ năng hành nghề, kỹ năng ứng dụng công nghệ, kỹ năng truyền thông cho đội ngũ làm công tác TGPL để không ngừng nâng cao trình độ, chất lượng làm việc của đội ngũ này. 3/ Không ngừng tăng cường và nâng cao hiệu quả của công tác phối hợp trong hoạt động tố tụng, không ngừng phát huy vai trò của các thành viên trong Hội đồng phối hợp liên ngành để công tác này ngày càng được thực hiện đồng bộ, nhịp nhàng, chặt chẽ, nghiêm túc, tích cực hơn nữa, từ đó tạo bàn đạp vững chắc để tiếp tục nâng cao số lượng cũng như chất lượng của công tác TGTT. 4/ Tận dụng triệt để ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành tổ chức và hoạt động TGPL; tích cực, chủ động hơn nữa trong việc tham gia các phiên tòa trực tuyến để góp phần thúc đấy công tác chuyển đổi số, phát triển công nghệ thông tin trong lĩnh vực Tư pháp. 5/ Tiếp tục xác định tầm quan trọng của công tác thông tin, truyền thông về hoạt động TGPL và gắn công tác này với chuyển đổi số. Đa dạng hóa các phương thức truyền thông về TGPL, trong đó quan tâm tới việc thực hiện công tác này qua kênh báo chí, phát thanh truyền hình để ngày càng lan tỏa mạnh mẽ ý nghĩa của công tác này tới người dân. Trên con đường tiến vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, hy vọng rằng, với sự quan tâm sâu sát của Lãnh đạo Sở và Lãnh đạo Trung tâm, với sự quyết liệt trong việc thực hiện các giải pháp đề ra và với sự tận tâm của đội ngũ làm công tác TGPL, thì Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh nhà sẽ trở thành điểm sáng trong công tác an sinh xã hội, luôn xứng đáng là địa chỉ tin cậy của người dân./ Hoàng Hà Trung tâm TGPLNN tỉnh Nghệ An