Một trong những vụ việc nổi cộm trong năm qua có thể kể đến vụ “Bắt giữ người cha thú tính hiếp dâm con đẻ tại Sơn La”. Vụ việc đau lòng này đã gây chấn động dư luận mà đối tượng lại chính là cha đẻ của bị hại. Được biết, cháu T.T.N (sinh năm 2008, trú tại xã Tân Lập, huyện Mộc Châu) bị bố đẻ là Triệu Văn Dấu dùng vũ lực đánh đập và thực hiện hành vi giao cấu trái ý muốn của cháu tại nhà của gia đình vào các tối ngày 01/07/2023 và 09/07/2023. Ngay sau khi nhận được đơn tố giác, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Mộc Châu phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân huyện Mộc Châu tiến hành khám nghiệm hiện trường, xác minh đối tượng đã có những hành vi như trong đơn tố giác của cháu N. Ngay sau khi vụ án được các kênh báo chí đưa tin, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Sơn La đã vào cuộc và cử Trợ giúp viên pháp lý bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho cháu T.T.N.
Vụ việc ở “Hải Phòng: Khởi tố vụ án cha đẻ bị tố “xâm hại” 2 con gái” cũng là vụ việc có đối tượng được trợ giúp pháp lý là trẻ em. Được biết do hoàn cảnh kinh tế khó khăn nên mẹ của các em phải đi lao động ở Hàn Quốc, để lại 2 con ở nhà cho chồng là ông H chăm sóc (một bé 8 tuổi và một bé 5 tuổi). Sự việc được hé lộ khi 2 em đến nhà bác chơi, tình cờ kể lại việc mình bị bố ruột thực hiện những hành vi như là xâm hại tình dục nên người thân của 2 em đã làm đơn tố giác và kêu gọi cơ quan chức năng vào cuộc giúp đỡ. Ngay sau khi biết thông tin vụ việc, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước thành phố Hải Phòng đã cử Trợ giúp viên pháp lý tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho 2 em.
Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Thanh Hóa đã vào cuộc kịp thời để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bé gái trong vụ việc “Thanh Hóa: gã hàng xóm dâm ô bé gái 8 tuổi”. Theo thông tin ban đầu, vào ngày 25/8/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Thạch Thành (tỉnh Thanh Hóa) nhận được đơn tố cáo của chị P. (trú huyện Thạch Thành) tố cáo ông L.M.T. (SN 1969; trú tại thị trấn Kim Tân, huyện Thạch Thành) có hành vi sàm sỡ, dâm ô con gái chị là cháu T. (8 tuổi). Tiến hành điều tra vụ việc, cơ quan Công an đã đủ căn cứ xác định L.M.T. là đối tượng đã gây ra vụ việc. Lời khai ban đầu của đối tượng T. thể hiện, khi thấy cháu bé hàng xóm đi ngang qua, T. đã gọi vào nhà, cho cháu bé 10 nghìn mua bánh kẹo và giở trò đồi bại. Hiện vụ việc đang được tiếp tục xử lý theo quy định của pháp luật.
Hay như vụ việc xảy ra ở Bình Thuận: “Khởi tố, bắt tạm giam giáo viên hiếp dâm học sinh tiểu học”. Vụ việc đáng tiếc này xảy ra ngay trong môi trường học tập, nơi mà các em vẫn đang ở độ tuổi vô lo, vô nghĩ, ngây thơ trong sáng. Điều mà các em muốn là những sự chỉ bảo tận tình của thầy cô, nhưng trong vụ việc này để lại trong cuộc đời của 2 em nỗi ám ảnh kinh hoàng về mặt thể xác và tinh thần, ảnh hưởng đến môi trường học hành, sự phát triển sau này của các em. Theo hồ sơ vụ việc, N.V.N là giáo viên chủ nhiệm lớp 4 (Trường tiểu học Long Thạnh thuộc xã Hồng Sơn, huyện Hàm Thuận Bắc). Từ đầu tháng 9/2022 đến cuối tháng 4/2023, lợi dụng quan hệ thầy trò và sự ngây thơ của các em học sinh, ngay trong lớp học, bị can N đã nhiều lần có hành vi dùng tay xâm phạm vùng kín của 2 em V.N.T.T và em T.N.Y.N (cùng sinh năm 2013) là học sinh do N chủ nhiệm. Cụ thể, ngày 27/4/2023, khi đang cho lớp làm bài tập, N đến đứng sau lưng cháu T rồi dùng tay đụng chạm đến vùng kín của cháu bé. Chưa dừng lại, đến tiết học sau, N tiếp tục thực hiện hành vi trên đối với cháu V.N.T.T. Vì sợ N nên V.N.T.T không dám phản kháng. Kết thúc buổi học, khi về đến nhà, thấy con có biểu hiện bất thường nên mẹ cháu gặng hỏi. Lúc này cháu V.N.T.T mới kể lại toàn bộ sự việc cho mẹ cháu nghe. Ngay sau đó, mẹ cháu V.N.T.T đã đến Công an xã tố cáo hành vi của N. Trước đó, người này còn nhiều lần thực hiện hành vi tương tự đối với cháu T.N.Y.N. Gia đình cháu T.N.Y.N. cũng đã tố cáo hành vi của N đến Cơ quan Công an. Sau khi nhận đơn tố cáo của gia đình 2 học sinh, cơ quan chức năng đã vào cuộc điều tra, đồng thời đưa 2 cháu T và N đi giám định để làm căn cứ chứng minh hành vi phạm tội của N.V.N. Ngay sau khi báo chí rầm rộ đưa tin, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Bình Thuận đã ra quyết định cử Trợ giúp viên pháp lý tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của 02 bị hại trong vụ việc này.
“Cà Mau: Khởi tố, điều tra vụ bạo hành trẻ em” , cũng là vụ việc được dư luận quan tâm. Cụ thể, trong quá trình làm thuê để trừ nợ, em N.T.B.V (16 tuổi, ngụ thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau) nhiều lần bị chủ hành hạ, gây thương tích. Trước đó, bà N.T.T (ngụ thị trấn Sông Đốc) thiếu nợ hơn 40 triệu đồng nhờ người hàng xóm là bà L.T.K (43 tuổi) đứng ra nhận nợ thay cho mình. Khoảng giữa tháng 5/2022, K nói với bà T cho cháu ngoại của bà là em N.T.B.V làm thuê cho K để trừ nợ. Trong quá trình làm thuê, em V làm không đúng hướng dẫn của K nên nhiều lần bị K hành hạ với nhiều hình thức và mức độ khác nhau, kể cả bắt em ăn cá sống, ăn ớt,…Đến ngày 07/9/2023 vừa qua, bà H.T.H (một người hàng xóm) gần nhà thấy em V bị nhiều vết bầm và trầy xước trên cơ thể, cả tay chân và vùng mắt… nên lân la hỏi thăm. Bức xúc trước cảnh em V bị đánh, bà H sau đó đến Công an thị trấn Sông Đốc trình báo vụ việc. Ngay sau khi biết thông tin, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Cà Mau đã cử Trợ giúp viên pháp lý tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị hại.
Vụ việc “Nam sinh lớp 11 tại Nam Định bị đâm tử vong” cũng gây phẫn nộ dư luận trong năm vừa qua. Theo kết quả điều tra ban đầu, Đ.H.A.P là học sinh lớp 11B5 trường Trung học phổ thông An Phúc, huyện Hải Hậu bị đâm tử vong khởi nguồn từ sự nghi ngờ em này nói xấu N.P.C trên Facebook. Đến sáng ngày 08/5/2023 N.P.C đã dùng tay tát Đ.H.A.P tại trường. Khoảng 17 giờ cùng ngày, N.P.C được bạn điều khiển xe đạp điện chở về nhà. Tại khu vực xóm 4, xã Hải Phong, huyện Hải Hậu, Đ.H.A.P và 3 người bạn (đều học tại trường Trung học phổ thông An Phúc) đuổi theo chặn xe và dùng gậy 30cm đánh N.P.C. Bị chặn đánh, C lấy trong balo một thanh kim loại tự chế, dài khoảng 13cm, một đầu được mài nhọn rồi vung liên tiếp về phía nhóm của Đ.H.A.P. Hậu quả, Đ.H.A.P bị đâm 3 nhát vào vùng ngực, một học sinh khác trong nhóm là T.C.H bị đâm một nhát vào vùng bụng. Hai nam sinh bị thương được người dân và công an xã Hải Phong đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện huyện Hải Hậu. Tuy nhiên, Đ.H.A.P tử vong trên đường đi cấp cứu còn T.C.H hiện đang được điều trị tại Bệnh viên đa khoa tỉnh Nam Định. Được biết các đối tượng đều đang ở tuổi vị thành niên, nhận thức về pháp luật còn hạn chế và chưa sâu sắc, chính vì vậy mà cần sự phối hợp, quản lý chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường trong việc giáo dục, răn đe , cung cấp các kỹ năng sống cần thiết để các em nhận biết và tránh xa những tiêu cực, không thực hiện hành vi trái pháp luật. Trong vụ việc này cả bị can và bị hại đều là đối tượng được trợ giúp pháp lý nhưng bị hại đã tử vong. Hiện, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Nam Định đã cử Trợ giúp viên pháp lý bào chữa cho bị can.
Vụ việc đau lòng “Thầy giáo giả vờ chơi trò bịt mắt đoán đồ vật để hiếp dâm bé gái học lớp 3” xảy ra tại Cà Mau. Theo thông tin ban đầu, khoảng 14h ngày 30-11, sau khi học xong môn tiếng Việt do ông L dạy, các học sinh xuống thư viện của trường đọc sách. Ông L yêu cầu một học sinh nữ (8 tuổi, học lớp 3 tại trường tiểu học thuộc xã Đất Mới, huyện Năm Căn) ở lại phòng học để phụ mình dọn dẹp. Tuy nhiên, sau đó ông L đã rủ em chơi trò bịt mắt đoán đồ vật, đồng thời lấy khăn quàng bịt mắt em lại và hiếp dâm học trò của mình. Thực hiện xong trò đồi bại, ông L hăm dọa em không được kể cho người khác nghe. Sau vụ việc, em đã về kể lại với người nhà và gia đình đã đến trình báo công an địa phương. Qua làm việc với công an, ông L đã thừa nhận hành vi hiếp dâm của mình. Hiện, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Cà Mau đã cử Trợ giúp viên pháp lý bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị hại.
Thêm một vụ việc nghiêm trọng nữa xảy ra tại Hải Phòng “Nam sinh gọi đồng bọn chém bạn”. Theo thông tin ban đầu, xác định bị hại là em V.Đ.B (sinh năm 2007) và P.V.K (sinh năm 2008), là học sinh lớp 10 Trung tâm giáo dục thường xuyên Vĩnh Bảo. Hai học sinh này đang trên đường đi học về đến khu vực cầu Trại Giống, xã Trung Lập thì bị một nhóm đối tượng dùng kiếm chém gây thương tích vào vùng đầu và tay, hiện đã được đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Việt Tiệp, Hải Phòng. Tổ công tác HP22 đã báo cáo lãnh đạo Công an huyện phân công lực lượng tiến hành điều tra làm rõ, truy bắt đối tượng. Đến 21h cùng ngày, Công an huyện Vĩnh Bảo đã xác định được danh tính và tiến hành triệu tập nhóm đối tượng gây ra vụ việc trên gồm: T.Đ.M (sinh năm 2007, trú tại xã Tiến Dũng); N.T.H, P.Q.A, P.V.T, T.T.L (cùng sinh năm 2007), B.H.H (sinh năm 2005) cùng trú tại xã Vĩnh An và P.T.A (sinh năm 2006, trú tại Việt Tiến) cùng huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng. Tại cơ quan công an, các đối tượng khai nhận, vào chiều 01/12, T.Đ.M và V.Đ.B có xảy ra mâu thuẫn cá nhân tại trường học. Sau giờ học, M đã rủ thêm 6 đối tượng trên đi cùng để giải quyết mâu thuẫn với B, trong nhóm của M có T.T.L mang theo 1 vũ khí tự chế dài khoảng 60cm. Khi nhóm của M bắt gặp nhóm của B và K tại khu vực cầu Trại Giống xã Trung Lập, hai bên xảy ra xô xát, N.T.H và T.T.L chém vào vùng đầu và tay của B. Sau đó nhóm của M rời đi. Vụ việc này làm cảnh tỉnh các bậc cha mẹ có con đang trong độ tuổi mới lớn, cần phải có sự phối hợp thường xuyên với nhà trường để quản lý thời gian học hành, sinh hoạt của con giúp con tránh mắc phải những sai lầm không đáng có. Vụ việc đã được Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước thành phố Hải Phòng cử Trợ giúp viên pháp lý bào chữa cho bị can và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho bị hại.
Trên đây là một số vụ việc trợ giúp pháp lý điển hình trong hàng trăm vụ việc nổi cộm được báo chí phản ánh, đưa tin năm vừa qua. Đây là các vụ việc được dư luận xã hội đưa tin mà người bị hại, người bị buộc tội là các đối tượng được trợ giúp pháp lý. Các vụ việc này đều được Cục Trợ giúp pháp lý chỉ đạo các Trung tâm chủ động tiếp cận ngay để thực hiện trợ giúp pháp lý kịp thời, đúng quy định. Với phương châm nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả, có thể khẳng định rằng công tác trợ giúp pháp lý đã góp phần không nhỏ trong việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội của Nhà nước đối với các đối tượng yếu thế trong xã hội. Đặc biệt, hoạt động trợ giúp pháp lý đã kịp thời bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích của người nghèo, đối tượng chính sách, đối tượng yếu thế khác khi họ gặp vướng mắc về pháp luật, tạo niềm tin vào công lý của người dân với Đảng và Nhà nước./.
Trung tâm Thông tin, dữ liệu trợ giúp pháp lý