Theo dõi thông tin báo chí và hoạt động của các Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương trong tuần vừa qua, Cục Trợ giúp pháp lý – Bộ Tư pháp đã nắm bắt một số vụ việc bức xúc, gây xôn xao trong dư luận xã hội và đã được các Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh/thành phố Hồ Chí Minh, Hải Dương, Ninh Thuận, An Giang, Bà Rịa - Vũng Tàu chủ động tiếp cận vụ việc người thuộc diện được trợ giúp pháp lý.
Như vụ việc được đăng trên trang baovephapluat.vn ngày 21/11/2022: “Yêu râu xanh" lập mưu đòi "khám người" bé gái rồi giở trò dâm ô” với nội dung “Ngày 15/11, VKSND huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương đã phê chuẩn quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với Lê Đình Hòa (SN 1976), ở An Xá, xã Quốc Tuấn, Nam Sách về tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi theo Điều 146 BLHS năm 2015. Theo tài liệu điều tra, tối 7/11/2022, Công an huyện Nam Sách nhận được báo cáo của Công an xã Nam Chính về việc vào khoảng 17h cùng ngày, một bé gái sinh năm 2011 ở xã Nam Chính đang đi trên đường thì bị 1 người đàn ông tầm ngoài 40 tuổi đi xe máy chặn lại với lý do cháu nhặt được tiền. Người đàn ông này đòi khám người rồi giở trò dâm ô với cháu gái. Nhận được tin báo, Công an huyện Nam Sách đã tích cực rà soát, tổ chức điều tra các đối tượng nghi vấn trên địa bàn. Đến chiều 8/11/2022, lực lượng công an xác định được đối tượng nghi vấn là Lê Đình Hòa. Qua điều tra, Công an huyện Nam Sách còn làm rõ trước đó, 2/11/2022 tại đường cánh đồng thôn Hoàng Dương, xã An Lâm, đối tượng Hòa còn có 2 lần thực hiện hành vi chặn 2 cháu gái cùng sinh năm 2012 ở xã An Lâm và thực hiện hành vi như trên”. Ngay khi nắm bắt được thông tin, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Hải Dương đã khẩn trương phối hợp với cơ quan chức năng để xác minh, thu thập thông tin vụ việc. Đến nay, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Hải Dương đã ra quyết định cử Trợ giúp viên pháp lý bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị hại.
Thông tin tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu được báo congly.vn đưa tin ngày 21/11/2022 cũng được dư luận quan tâm trong những ngày vừa qua. Được biết, Công an TP Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu) vừa khởi tố vụ án, khởi tố bị can, Lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Quản Đức Tâm (SN 1995; chỗ ở Chung cư Dic Phoenix, phường Nguyễn An Ninh, TP. Vũng Tàu) về tội Dâm ô với người dưới 16 tuổi. Theo điều tra, khoảng 22 giờ ngày 10/9/2022, Tâm có làm quen với nam thiếu niên tên A.H (SN 2008; trú huyện Đắk To, tỉnh Kon Tum). Sau đó Tâm rủ H. về nơi ở của mình. Tại đây, Tâm đe dọa dùng vũ lực rồi dâm ô với H. Ngay sau khi xảy ra vụ việc A.H đã đến cơ quan Công an trình báo. Ngày 12/9/2022, Tâm đến cơ quan Công an làm việc và khai nhận hành vi dâm ô đối với A.H nhưng không nhằm mục đích quan hệ tình dục. Sau quá trình xác minh, Công an đã quyết định khởi tố đối với Tâm”. Theo đó, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã làm việc với cơ quan điều tra để làm rõ thông tin vụ việc và xác minh nhân thân bị hại.
Một vụ việc khác cũng được dư luận quan tâm được trang nguoiduatin.vn đưa tin “Xác minh vụ thiếu nữ bị đánh chấn thương do mâu thuẫn trên mạng xã hội” với nội dung: “Ngày 21/11, Cơ quan CSĐT Công an quận Bình Thạnh, Tp.HCM đang điều tra vụ cố ý gây thương tích xảy ra trên địa bàn phường 12. Theo hồ sơ, khoảng 17h30 ngày 15/11, chị Đ.T.T. dẫn con gái là N.N.B.H. (15 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh) đến Công an phường 12 trình báo về việc bé H bị đánh thương tích. H. cho biết, giữa mình và T.T.K.L. (15 tuổi, ngụ quận 1) là bạn bè có quen biết từ trước. Do mâu thuẫn trên mạng xã hội, L. hẹn H. để nói chuyện và giải quyết. Khoảng 18h ngày 13/11, L. đến nhà H. ở phường 3, quận Bình Thạnh để đón H. đi giải quyết nhưng không được. Lúc này, L. chở H. đến bên hông trường tiểu học trên địa bàn phường 12 thì L. dừng xe yêu cầu H. xin lỗi. Tuy nhiên, H. không đồng ý. Ngay lúc đó, Đỗ Thanh Uyển (chưa rõ nhân thân lai lịch) đi cùng L. đã đánh vào mặt H.. Người này sau đó tiếp tục dùng điện thoại tấn công H. Sau khi bị đánh, H. về nhà và được gia đình đưa đi khám tại BV Nhân dân Gia Định. Theo bệnh viện, bệnh nhân H. bị gãy kín xương chính mũi/chấn thương mũi. Nhận tin báo, Đội Kỹ thuật hình sự Công an quận Bình Thạnh đã có mặt phối hợp với Công an phường 13 có mặt tại hiện trường khám nghiệm, điều tra làm rõ nguyên nhân. Làm việc với công an, L. cho biết không rõ lai lịch của Uyển, chỉ quen biết trên mạng xã hội và Uyển sống ở phường Phước Long B, thành phố Thủ Đức. H. cho hay tự nguyện ra gặp và chủ động lên xe của L. chứ không bị ép buộc. Qua rà soát thông tin mà L. cung cấp tại Công an phường Phước Long B không có ai tên Đỗ Thanh Uyển sống trên địa bàn. Hiện vụ việc vẫn đang được điều tra, làm rõ”. Hiện, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước TP HCM đã nắm bắt được thông tin và đang khẩn trương phối hợp với các cơ quan có liên quan để xác minh nhân thân bị can, làm rõ thông tin vụ việc.
Thông tin “Giở trò đồi bại với em gái cùng mẹ khác cha” được đăng trên báo cand.com.vn ngày 24/11/2022: “Chiều 23/11, Phòng CSHS Công an tỉnh Đắk Lắk đã tiến hành bàn giao đối tượng truy nã Lê Văn Nghĩa (33 tuổi, trú tại xã Bình Thuỷ, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang) cho Công an tỉnh An Giang điều tra về hành vi “Hiếp dâm người dưới 16 tuổi” theo thẩm quyền. Theo hồ sơ, vào giữa năm 2021, Nghĩa đã 2 lần thực hiện hành vi hiếp dâm với người em gái cùng mẹ khác cha. Sự việc sau đó bị người nhà phát hiện và trình báo Công an. Cuối năm 2021, sau khi Công an xã mời lên làm việc thì Nghĩa đã bỏ trốn khỏi địa phương. Ngày 14/3/2022, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh An Giang đã ra quyết định khởi tố bị can Nghĩa về hành vi “Hiếp dâm người dưới 16 tuổi”. Đến ngày 20/5, ra quyết định truy nã Nghĩa trên toàn quốc. Để trốn tránh sự truy lùng của cơ quan chức năng, thời gian này, Nghĩa đã bỏ trốn đến nhiều tỉnh, thành như Kiên Giang, TP.Hà Nội, Lâm Đồng. Ngày 22/11, Nghĩa tiếp tục đón xe khách từ tỉnh Lâm Đồng trốn đến Đắk Lắk thì bị trinh sát Phòng CSHS phối hợp với Phòng CSGT Công an tỉnh Đắk Lắk bắt giữ”. Theo đó, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh An Giang đã nắm bắt được thông tin vụ việc và đang phối hợp với cơ quan điều tra để từng bước thực hiện trợ giúp pháp lý cho bị hại.
Cũng trong ngày 24/11/2022, trang zing.new.vn đưa tin “Chiều 23/11, Cơ quan CSĐT Công an huyện Thuận Nam (Ninh Thuận) đã tống đạt quyết định khởi tố bị can và thực thi lệnh bắt tạm giam về tội danh “Cố ý gây thương tích” đối với Hồ Văn Thành (SN 2003, trú ở thôn Sơn Hải 1, xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam). Cùng bị khởi tố về tội danh này, Lê Văn Thuận (SN 2006, trú ở thôn Sơn Hải 2, xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam) bị áp dụng biện pháp ngăn chặn bằng lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú. Kết quả điều tra bước đầu cho thấy do có mâu thuẫn từ trước, cách đây gần 3 tháng, Hồ Văn Thành phát hiện Lê Thanh Tùng (SN 2006, trú ở thôn Khánh Hội, xã Tri Hải, huyện Ninh Hải) đến thôn Sơn Hải 1, xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam để chơi. Hồ Văn Thành cùng 2 người ở cùng xã là Lê Văn Thuận và Trần Văn Minh bàn mưu tính kế trả thù đối thủ. Cả nhóm mang theo 2 con dao Thái Lan truy đuổi Tùng để đánh. Hoảng sợ nên Tùng tăng tốc xe máy tẩu thoát được một đoạn thì té ngã, cùng lúc đó Thành điều khiển xe máy chở Minh bám sát, vung tay dao đâm Tùng 6 nhát vào vùng lưng, vai và tay. Mặc dù người dân địa phương đã can thiệp đưa Tùng đến Trạm Y tế xã Phước Dinh để cấp cứu, Thành, Thuận và Minh vẫn bám đuổi vào tận cơ sở y tế để truy sát. Tại đó, Thuận cầm con dao xếp đâm bồi thêm vào lưng Tùng một nhát, còn Minh cầm gạch ném về phía Tùng nhưng không trúng. Kết luận giám định của Trung tâm Pháp y tỉnh Ninh Thuận cho thấy nạn nhân Lê Thanh Tùng bị thương tích với tỷ lệ 13%. Theo Cơ quan CSĐT Công an huyện Thuận Nam, bị can Lê Văn Thuận phạm tội lần đầu, nhân thân tốt nên được tại ngoại, còn Hồ Văn Thành có tiền sự về hành vi sử dụng trái phép chất ma túy và tiếp tụcgây án “Cố ý gây thương tích”, nên phải bắt tạm giam. Riêng Trần Văn Minh do chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự, nên chuyển sang xử lý hành chính theo quy định pháp luật”. Hiện, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Ninh Thuận đã cử Trợ giúp viên pháp lý tham gia bào chữa cho bị can ngay từ giai đoạn điều tra.
Có thể thấy rằng, với công tác chỉ đạo, điều hành của Cục Trợ giúp pháp lý cùng sự vào cuộc kịp thời của Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương đã góp phần nâng cao, bảo đảm tốt quyền và lợi ích hợp pháp cho các đối tượng được trợ giúp pháp lý.