Quảng Bình: Nâng cao chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý tham gia tố tụng

Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2018 thay thế cho Luật Trợ giúp pháp lý 2006 có nhiều thay đổi quan trọng, trong đó mở rộng nhiều diện người được trợ giúp pháp lý (TGPL), đồng thời tập trung vào việc thực hiện TGPL đối với các vụ việc tham gia tố tụng đảm bảo có chất lượng, hiệu quả nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp tối đa cho người được TGPL, những người được xem là yếu thế trong xã hội.

Trong những năm qua, lãnh đạo Sở Tư pháp, lãnh đạo Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Quảng Bình (sau đây gọi là Trung tâm) luôn quan tâm, chú trọng thực hiện các giải pháp để nâng cao hiệu quả chất lượng TGPL, nhất là các vụ việc TGPL trong hoạt động tố tụng, với phương châm không bỏ lọt người được TGPL. Để người dân nắm bắt được các quy định của luật TGPL năm 2017 thì Trung tâm đã tăng cường hoạt động truyền thông về TGPL. Từ năm 2018 đến nay, Trung tâm đã thực hiện 267 lớp Hội nghị phổ biến, quán triệt Luật TGPL năm 2017 cho nhân dân tại các xã, thị trấn, đặc biệt là các xã nghèo, thôn, bản đặc biệt khó khăn, vùng sâu vùng xa của tỉnh với gần 15.000 lượt người tham gia tìm hiểu. Ngoài ra, Trung tâm còn thực hiện các hình thức truyền thông khác như: thực hiện tuyên truyền bằng tiếng Việt về TGPL trên hệ thống truyền thanh của xã; thực hiện tuyên truyền qua Trang thông tin điện tử Sở Tư pháp, Bản tin Tư pháp, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh; lắp đặt các Bảng Thông tin về TGPL; cấp phát miễn phí các loại tờ rơi về pháp luật TGPL. Thông qua hoạt động truyền thông, người dân nắm rõ hơn các quy định của luật TGPL năm 2017, trong đó nắm bắt được diện người được TGPL để khi có nhu cầu, người dân sẽ liên hệ với Trung tâm hoặc Chi nhánh để yêu cầu TGPL.
 Một trong những biện pháp nhằm tiếp cận các vụ việc TGPL đó là tăng cường và thực hiện có hiệu quả hoạt động phối hợp liên ngành về TGPL theo Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-VKSNDTC-TANDTC ngày 29/6/2018 của Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và Tòa án nhân dân tối cao quy định phối hợp thực hiện TGPL trong hoạt động tố tụng. Theo đó, giữa Trung tâm và các cơ quan tiến hành tố tụng luôn có sự phối hợp chặt chẽ trong việc trao đổi thông tin cũng như trong việc hướng dẫn, giải thích cho các bị can, bị cáo, đương sự trong các vụ án về TGPL. Bên cạnh đó, Trung tâm cũng đã tham mưu có chất lượng cho Hội đồng phối hợp liên ngành trong việc kiểm tra tình hình thực hiện phối hợp liên ngành về TGPL đối với các cơ quan tiến hành tố tụng. Từ năm 2018 đến nay, Hội đồng phối hợp liên ngành đã thực hiện kiểm tra tại 18 cơ quan tiến hành tố tụng tại các huyện, thị xã trên địa bàn tỉnh. Kết quả, công tác này được thực hiện tương đối tốt, do đó số lượng vụ việc TGPL mà các cơ quan tiến hành tố tụng giới thiệu đến Trung tâm ngày càng tăng. Ngoài ra, Trung tâm cũng đã thực hiện phân công chuyên viên, Trợ giúp viên pháp lý trực tại Tòa án nhằm phối hợp với Tòa án trong việc giải thích, hướng dẫn cho các đương sự về TGPL, qua đó phát hiện kịp thời những đối tượng thuộc diện được TGPL để hướng dẫn họ thủ tục yêu cầu TGPL. Hiện Trung tâm đang thực hiện việc trực tại 05 Tòa án của các huyện, thị xã. Thông qua việc trực tại Tòa án đã phát hiện và kịp thời hướng dẫn cho nhiều người thuộc diện được TGPL làm thủ tục yêu cầu TGPL, qua đó hạn chế đến mức thấp nhất việc bỏ lọt người được TGPL. Từ năm 2018 đến nay, Trung tâm đã thực hiện gần 600 vụ việc TGPL tham gia tố tụng, 100% Trợ giúp viên pháp lý hoàn thành chỉ tiêu vụ việc được giao.
Các Trợ giúp viên pháp lý luôn tâm huyết, nhiệt tình, không ngừng trau dồi kiến thức, học hỏi kinh nghiệm nên chất lượng các vụ việc TGPL tham gia tố tụng ngày một nâng cao, thể hiện qua việc nhiều vụ án hình sự, các đề nghị của Trợ giúp viên pháp lý đã được Hội đồng xét xử chấp nhận theo hướng giảm hình phạt tù, cho hưởng án treo...và nhiều tình tiết có lợi khác cho người được TGPL. Trong các vụ án dân sự, hành chính cũng được các Trợ giúp viên pháp lý dành nhiều thời gian nghiên cứu để có hướng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp tốt nhất cho người được TGPL, trong đó có nhiều vụ án phức tạp, khiếu nại, khiếu kiện kéo dài nhưng được hòa giải thành công, nhiều vụ việc yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn được Hội đồng xét xử chấp nhận. Theo đó, từ năm 2018  đến nay, Trung tâm  đã thực hiện gần 300 vụ việc tham gia tố tụng thành công, hiệu quả theo các tiêu chí mà Cục Trợ giúp pháp lý đề ra.
 Có được những kết quả trên là nhờ vào sự quan tâm, chỉ đạo của lãnh đạo Sở Tư pháp, lãnh đạo Trung tâm và sự đồng lòng, nỗ lực của toàn thể viên chức, người lao động của Trung tâm trong thực hiện nhiệm vụ được giao. Tập thể Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Quảng Bình luôn cố gắng phấn đấu với tinh thần trách nhiệm cao, nhằm thực hiện ngày càng hiệu quả việc tư vấn, hỗ trợ, đưa pháp luật đến với người dân, đáp ứng nhu cầu của người được TGPL, hạn chế đến mức tối đa việc người  thuộc diện được TGPL bị thiệt thòi về quyền lợi; đồng thời các Trợ giúp viên pháp lý luôn thể hiện tinh thần vì dân phục vụ, cố gắng thực hiện hiệu quả hơn các vụ việc TGPL tham gia tố tụng, qua đó bảo vệ tốt nhất quyền, lợi ích hợp pháp cho người được TGPL, xứng đáng là chỗ dựa vững chắc, niềm tin cho người được TGPL.
           
 Hoàng Minh Tiến – Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Quảng Bình.