Năm 2021 là một năm đầy biến động với ảnh hưởng của đại dịch Covid -19 diễn ra phức tạp, khiến cho các hoạt động kinh tế, xã hội bị gián đoạn, ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý và đời sống của người dân trên mọi miền tổ quốc, trong đó có hoạt động trợ giúp pháp lý .
Bám sát chủ trương của Đảng và Nhà nước cùng với chính quyền địa phương và đặc biệt là Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh Covid-19 của tỉnh, Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Thái Nguyên (sau đây gọi tắt là Trung tâm) đã chủ động xây dựng và triển khai thực hiện quyết định số 20/QĐ-STP ngày 07/01/2021 của Giám đốc Sở Tư pháp về phê duyệt công tác trợ giúp pháp lý (TGPL) năm 2021 trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên, Trung tâm đã chỉ đạo các phòng chuyên môn nghiệp vụ tổ chức các hoạt động TGPL và các đợt truyền thông về TGPL sao cho phù hợp với từng thời điểm dịch bệnh và nhu cầu của người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số tại địa bàn các xã nghèo, các thôn đặc biệt khó khăn, đồng thời nâng cao trách nhiệm của đội ngũ những người thực hiện TGPL trong việc đưa chính sách TGPL miễn phí của Đảng và Nhà nước đến với người dân trên địa bàn tỉnh.
Mặc dù có khoảng thời gian có một số khu vực dân cư, địa phương phải thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị số 15/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Ban chỉ đạo phòng chống dịch Covid của tỉnh. Tuy nhiên, trong 9 tháng đầu năm 2021, Trung tâm thực hiện 581 vụ việc vụ việc tăng 282 vụ việc so với cùng kỳ năm trước (399 vụ việc), trong đó có... vụ việc tham gia tố tụng. Trong đó số vụ, việc thụ lý mới là: 325 vụ việc, tăng 70 vụ việc so với cùng kỳ năm trước (127,5%); tham gia đại diện ngoài tố tụng 13 vụ. Trong kỳ, Trung tâm đã thực hiện thẩm định chất lượng vụ việc TGPL và chi trả thù lao 279 vụ việc tham gia tố tụng và đại diện ngoài tố tụng. Các vụ việc TGPL do Trung tâm thực hiện đều đảm bảo đúng trình tự, thủ tục và quy định của pháp luật, không có vụ việc nào gây thiệt hại và phát sinh trách nhiệm bồi thường cho đối tượng được trợ giúp pháp lý.
Trong 9 tháng đầu năm 2021, Trung tâm phối hợp với Phòng Tư pháp các huyện, thành phố, thị xã xây dựng kế hoạch thực hiện 70 chuyến tư vấn pháp luật và truyền thông về TGPL tại 20 xã của 05 huyện trên địa bàn tỉnh, gồm các huyện: Định Hóa, Phú Lương, Võ Nhai, Đại Từ, Phú Bình. Thông qua các cuộc truyền thông, đã giới thiệu về chức năng, nhiệm vụ, cách thức liên hệ đến Trung tâm TGPL, quyền và nghĩa vụ của người được TGPL để nâng cao nhận thức của người dân và những người thuộc diện được TGPL về vai trò của công tác TGPL, về các quyền và lợi ích của người được TGPL và giúp người dân có nhiều cơ hội tiếp cận thông tin, chính sách TGPL. Ngoài việc giới thiệu các quy định của Luật TGPL năm 2017, Bộ luật Hình sự, Bộ luật Dân sự, luật HNGĐ ra, các Trợ giúp viên pháp lý còn giải thích, tháo gỡ nhiều vướng mắc về pháp luật xảy ra trong cuộc sống thường ngày của bà con.
Song song vói các hoạt động trên, Trung tâm đẩy mạnh công tác truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng như Đài Phát thanh -Truyền thanh tỉnh, Báo Thái Nguyên thực hiện phóng sự, bài viết về TGPL cho đồng bào dân tộc thiểu số; thực hiện phóng sự về bảo đảm quyền trợ giúp pháp lý của đồng bào dân tộc thiểu số; đồng thời duy trì việc thực hiện viết tin bài về hoạt động TGPL trên Báo Thái nguyên, Trang Thông tin điện tử của ngành và Cục Trợ giúp pháp lý.
Đồng thời, trong 9 tháng đầu năm 2021 Trung tâm đã biên soạn, in ấn 20.000 tờ rơi, tờ gấp giới thiệu về Trung tâm TGPL, một số nội dung cơ bản của Luật TGPL và tài liệu pháp luật liên quan đến các lĩnh vực pháp luật thiết yếu cho người dân như pháp luật về đất đai, dân sự, hôn nhân và gia đình, pháp luật về cư trú, chính sách ưu đãi người có công với cách mạng, pháp luật về chính sách đối với người khuyết tật; Triển khai lắp đặt bổ sung, thay thế các Bảng thông tin, Hộp tin TGPL tại trụ sở các cơ quan tiến hành tố tụng.
Với công tác phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng giữa các cơ quan tiến hành tố tụng trên địa bàn được duy trì đều đặn và thường xuyên. Hầu hết, sau khi tiếp nhận thông tin về đối tượng được hưởng dịch vụ TGPL từ các cơ quan tiến hành tố tụng, Trung tâm đã làm quyết định phân cử người thực hiện trợ giúp (các Trợ giúp viên và Luật sư ký hợp đồng với Trung tâm).
Bên cạnh đó, Trung tâm còn tổ chức duy trì việc tiếp công dân thường xuyên, có bố trí một chuyên viên đảm trách việc tiếp dân, Cán bộ tiếp dân nắm rõ các quy định của Luật TGPLnăm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành, các văn bản quy định về những người yếu thế trong xã hội (như người có công, trẻ em, người nghèo...) thuộc đối tượng được trợ giúp pháp lý
Với công tác tham mưu, ngoài việc tham gia ý kiến đóng góp vào các dự thảo văn bản về TGPL của Bộ Tư pháp, của UBND tỉnh giao, Trung tâm còn làm tốt công tác tham mưu giúp Giám đốc sở Tư pháp -Chủ tịch Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng, xây dựng và triển khai Kế hoạch số 07/KH-HĐPH ngày 07/01/2020 về hoạt động trợ giúp pháp lý năm 2021; Xây dựng kế hoạch hoạt động liên ngành; căn cứ đặc thù từng đối tương đã xây dựng kế hoạch tư vấn pháp luật và tuyền thông cho từng đối tượng cụ thể: kế hoạch số 124/KH-TGPL ngày 25/3/2021 về phối hợp hoạt động trợ giúp pháp lý; Kế hoạch số 120/KH-TGPL ngay 22/3/2021 về truyền thanh tại cơ sở năm 2021; Kế hoạch số 111/KH-TGPL ngày 15/3/2021 triển khai thực hiên chính sách trợ giúp pháp lý cho Trẻ em năm 2021; Kế hoạch số 109/KH-TGPL ngày 15/3/2021 về tư vấm pháp luật và truyền thông trợ giúp pháp lý tại cơ sở năm 2021; Kế hoạch số 110/KH-TGPL ngày 15/3/2021 triển khai thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật năm 2021.
Bên cạnh công tác chuyên môn nghiệp vụ thì công tác tập huấn, quán triêt nội dung các Luật, Thông tư mới cho người thực hiện TGPL cũng được chú trọng, trong 09 tháng đầu năm 2021, Trung tâm đã xây dựng Kế hoạch và tổ chức hội nghị cho những người thực hiện trợ giú pháp lý (Trợ giúp viên và Luật sư ký hợp đồng với Trung tâm TGPL) về những nội dung mới của Nghị định, Thông tư mới liên quan công tác trợ giúp pháp lý.
Thông qua công tác TGPL tại địa phương đã nâng cao ý thức và chấp hành pháp luật trong nhân dân. Đặc biệt nâng cao ý thức pháp luật cho người dân tộc thiểu số, đồng bào sống ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn, thực hiện tốt chủ trương xóa đói, giảm nghèo; bảo đảm công bằng xã hội, góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội ở địa phương./.
Hồng Phúc –Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Thái Nguyên