Tập huấn trợ giúp pháp lý nhạy cảm giới và phối hợp cho nạn nhân bạo lực và mua bán người
Ngày 24-25/11/2022 tại thành phố Đà Nẵng, Cục Trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp phối hợp với Cơ quan Liên hợp quốc về Bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women) tổ chức Hội nghị tập huấn trợ giúp pháp lý nhạy cảm giới và phối hợp cho nạn nhân bạo lực và mua bán người.
Hội nghị do bà Vũ Thị Hường, Phó Cục trưởng Cục Trợ giúp pháp lý chủ trì với sự tham gia giảng dạy của giảng viên Nguyễn Thị Thúy – chuyên gia của UNWOMEN tại Việt Nam, cùng với các đại biểu là Lãnh đạo Trung tâm TGPLNN và trợ giúp viên pháp lý của 8 tỉnh, thành phố thuộc khu vực duyên hải miền trung. Ngoài ra, tham dự hội nghị còn có một số luật sư thực hiện TGPL và đại diện Hội Liên hiệp phụ nữ thành phố Đà Nẵng, đại diện Hội liên hiệp phụ nữ một số quận, huyện thuộc thành phố Đà Nẵng.
Tại buổi khai mạc Hội nghị, Phó Cục trưởng Cục Trợ giúp pháp lý Vũ Thị Hường nhấn mạnh, bạo lực và mua bán người là vấn nạn xảy ra ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Nạn nhân thường là những người yếu thế, đa số là phụ nữ và trẻ em. Hiện nay, nhiều văn bản quy phạm pháp luật trong nước cũng như một số Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên có quy định về việc bảo vệ quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp cho người yếu thế trong đó có nạn nhân bạo lực và nạn nhân của hành vi mua bán người. Chính sách trợ giúp pháp lý miễn phí cho nạn nhân và những người yếu thế khác thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và xã hội đối với các đối tượng yếu thế này. Để kịp thời triển khai các văn bản quy phạm pháp luật và các chỉ đạo, hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền, trong thời gian qua, Cục Trợ giúp pháp lý đã chủ động tham mưu Bộ Tư pháp ban hành văn bản, chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương trong toàn quốc tập trung thực hiện trợ giúp pháp lý cho nạn nhân bạo lực và nạn nhân bị mua bán theo quy định của Luật TGPL 2017 và các văn bản có liên quan. Những biện pháp và chỉ đạo này đã thể hiện trách nhiệm và sự quan tâm của Bộ, ngành Tư pháp đối với người được trợ giúp pháp lý, đặc biệt là nhóm đối tượng yếu thế này.
Điểm lại một số kết quả thực hiện trợ giúp pháp lý của các địa phương trong toàn quốc, bà Vũ Thị Hường cho biết, thời gian qua mặc dù ảnh hưởng của đại dịch Covid 19 song hệ thống trợ giúp pháp lý trong toàn quốc vẫn chủ động, tích cực triển khai các hoạt động trợ giúp pháp lý. Từ khi Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 có hiệu lực (năm 2018) đến 06 tháng đầu năm 2022, các Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước đã thực hiện được nhiều vụ việc trợ giúp pháp lý trong đó có những vụ việc trợ giúp pháp lý theo hình thức tư vấn pháp luật, tham gia tố dụng và đại dện ngoài tố tụng cho nạn nhân của hành vi mua bán người và nạn nhân bạo lực gia đình có khó khăn về tài chính. Nhiều vụ việc trợ giúp pháp lý được đánh giá là hiệu quả, thành công.
Mặc dù đã đạt được những kết quả tích cực, đáng ghi nhận, tuy nhiên, việc thực hiện trợ giúp pháp lý cho các đối tượng đặc thù này đòi hỏi người thực hiện trợ giúp pháp lý phải có thêm các kỹ năng, nghiệp vụ khi tiếp xúc, làm việc với họ. Vì vậy, để tiếp tục nâng cao hiệu quả, chất lượng trợ giúp pháp lý cho nạn nhân bạo lực, nạn nhân bị mua bán thuộc diện được trợ giúp pháp lý, đồng thời tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức đoàn thể với Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước trong việc phát hiện, giới thiệu, thông tin về nhu cầu trợ giúp pháp lý cho nhóm đối tượng yếu thế, đặc biệt là phụ nữ, trẻ em, người cao tuổi và lao động di cư thuộc diện được trợ giúp pháp lý, Cục Trợ giúp pháp lý phối hợp với UNWOMEN đã hoàn thiện tài liệu hướng dẫn “Trợ giúp pháp lý nhạy cảm giới và phối hợp cho nạn nhân bạo lực và mua bán người” và tổ chức hội nghị tập huấn nội dung này tại thành phố Đà Nẵng cho đội ngũ người làm công tác trợ giúp pháp lý và những người làm công tác hỗ trợ cho nạn nhân bạo lực và mua bán người.
Tập huấn được tổ chức theo phương pháp “lấy người học làm trung tâm”, tập trung trao đổi, làm rõ các vấn đề, các khó khăn, vướng mắc trong quá trình hỗ trợ và trợ giúp pháp lý cho nạn nhân. Để Hội nghị có chất lượng, bà Vũ Thị Hường đề nghị các đại biểu nêu cao tinh thần trách nhiệm, tích cực, chủ động tham gia các hoạt động của lớp, thẳng thắn trao đổi những vấn đề chưa rõ, những hạn chế bất cập trong hoạt động thực tiễn của mình liên quan đến việc trợ giúp pháp lý cho nạn nhân bạo lực, mua bán người trong đó cần lưu ý nhóm phụ nữ, trẻ em và lao động di cư để chia sẻ, học tập, tích luỹ thêm nhiều kiến thức, kinh nghiệm thực tiễn bổ ích trong đợt tập huấn này.
Về phía giảng viên, bà Vũ Thị Hường đề nghị các giảng viên áp dụng phương pháp giảng dạy hiện đại, tích cực, lấy học viên làm trung tâm; giảng viên đóng vai trò điều phối, khuyến khích học viên chia sẻ ý kiến, những vấn đề thực tế phát sinh, những khó khăn, vướng mắc, tập trung vào những vấn đề đặc thù của đối tượng được trợ giúp pháp lý là nạn nhân bạo lực và mua bán người.
Tại buổi khai mạc Hội nghị, Phó Cục trưởng Cục Trợ giúp pháp lý Vũ Thị Hường nhấn mạnh, bạo lực và mua bán người là vấn nạn xảy ra ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Nạn nhân thường là những người yếu thế, đa số là phụ nữ và trẻ em. Hiện nay, nhiều văn bản quy phạm pháp luật trong nước cũng như một số Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên có quy định về việc bảo vệ quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp cho người yếu thế trong đó có nạn nhân bạo lực và nạn nhân của hành vi mua bán người. Chính sách trợ giúp pháp lý miễn phí cho nạn nhân và những người yếu thế khác thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và xã hội đối với các đối tượng yếu thế này. Để kịp thời triển khai các văn bản quy phạm pháp luật và các chỉ đạo, hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền, trong thời gian qua, Cục Trợ giúp pháp lý đã chủ động tham mưu Bộ Tư pháp ban hành văn bản, chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương trong toàn quốc tập trung thực hiện trợ giúp pháp lý cho nạn nhân bạo lực và nạn nhân bị mua bán theo quy định của Luật TGPL 2017 và các văn bản có liên quan. Những biện pháp và chỉ đạo này đã thể hiện trách nhiệm và sự quan tâm của Bộ, ngành Tư pháp đối với người được trợ giúp pháp lý, đặc biệt là nhóm đối tượng yếu thế này.
Điểm lại một số kết quả thực hiện trợ giúp pháp lý của các địa phương trong toàn quốc, bà Vũ Thị Hường cho biết, thời gian qua mặc dù ảnh hưởng của đại dịch Covid 19 song hệ thống trợ giúp pháp lý trong toàn quốc vẫn chủ động, tích cực triển khai các hoạt động trợ giúp pháp lý. Từ khi Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 có hiệu lực (năm 2018) đến 06 tháng đầu năm 2022, các Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước đã thực hiện được nhiều vụ việc trợ giúp pháp lý trong đó có những vụ việc trợ giúp pháp lý theo hình thức tư vấn pháp luật, tham gia tố dụng và đại dện ngoài tố tụng cho nạn nhân của hành vi mua bán người và nạn nhân bạo lực gia đình có khó khăn về tài chính. Nhiều vụ việc trợ giúp pháp lý được đánh giá là hiệu quả, thành công.
Mặc dù đã đạt được những kết quả tích cực, đáng ghi nhận, tuy nhiên, việc thực hiện trợ giúp pháp lý cho các đối tượng đặc thù này đòi hỏi người thực hiện trợ giúp pháp lý phải có thêm các kỹ năng, nghiệp vụ khi tiếp xúc, làm việc với họ. Vì vậy, để tiếp tục nâng cao hiệu quả, chất lượng trợ giúp pháp lý cho nạn nhân bạo lực, nạn nhân bị mua bán thuộc diện được trợ giúp pháp lý, đồng thời tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức đoàn thể với Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước trong việc phát hiện, giới thiệu, thông tin về nhu cầu trợ giúp pháp lý cho nhóm đối tượng yếu thế, đặc biệt là phụ nữ, trẻ em, người cao tuổi và lao động di cư thuộc diện được trợ giúp pháp lý, Cục Trợ giúp pháp lý phối hợp với UNWOMEN đã hoàn thiện tài liệu hướng dẫn “Trợ giúp pháp lý nhạy cảm giới và phối hợp cho nạn nhân bạo lực và mua bán người” và tổ chức hội nghị tập huấn nội dung này tại thành phố Đà Nẵng cho đội ngũ người làm công tác trợ giúp pháp lý và những người làm công tác hỗ trợ cho nạn nhân bạo lực và mua bán người.
Tập huấn được tổ chức theo phương pháp “lấy người học làm trung tâm”, tập trung trao đổi, làm rõ các vấn đề, các khó khăn, vướng mắc trong quá trình hỗ trợ và trợ giúp pháp lý cho nạn nhân. Để Hội nghị có chất lượng, bà Vũ Thị Hường đề nghị các đại biểu nêu cao tinh thần trách nhiệm, tích cực, chủ động tham gia các hoạt động của lớp, thẳng thắn trao đổi những vấn đề chưa rõ, những hạn chế bất cập trong hoạt động thực tiễn của mình liên quan đến việc trợ giúp pháp lý cho nạn nhân bạo lực, mua bán người trong đó cần lưu ý nhóm phụ nữ, trẻ em và lao động di cư để chia sẻ, học tập, tích luỹ thêm nhiều kiến thức, kinh nghiệm thực tiễn bổ ích trong đợt tập huấn này.
Về phía giảng viên, bà Vũ Thị Hường đề nghị các giảng viên áp dụng phương pháp giảng dạy hiện đại, tích cực, lấy học viên làm trung tâm; giảng viên đóng vai trò điều phối, khuyến khích học viên chia sẻ ý kiến, những vấn đề thực tế phát sinh, những khó khăn, vướng mắc, tập trung vào những vấn đề đặc thù của đối tượng được trợ giúp pháp lý là nạn nhân bạo lực và mua bán người.
Các đại biểu được nghe bà Nguyễn Thị Thúy – chuyên gia của UNWOMEN tại Việt Nam chia sẻ, cập nhật thông tin về các loại hình bạo lực, tình hình bạo lực, mua bán người, lao động di cư trên toàn cầu và Việt Nam; các cam kết quốc tế, chuẩn mực quốc tế về xử lý bạo lực, mua bán người đối với phụ nữ và trẻ em gái; các nguyên tắc hỗ trợ nạn nhân bị bạo lực, bị mua bán và lao động di cư; quy trình vận hành chuẩn và chuyển tuyến từ kinh nghiệm các nước và Việt Nam. Tiếp đó, giảng viên Vũ Thị Hường – Phó Cục trưởng Cục Trợ giúp pháp lý trình bày các quy định của pháp luật trong nước về phòng, chống bạo lực và mua bán người; vấn đề bảo vệ nạn nhân; các nguyên tắc trợ giúp pháp lý và hỗ trợ chuyển tuyến dịch vụ cho người bị bạo lực, bị mua bán; những vấn đề cần lưu lý trong quy định và quy trình trợ giúp pháp lý, hỗ trợ chuyển tuyến dịch vụ cho người bị bạo lực, mua bán người, trong đó có lao động di cư.
Trong các phần trao đổi, thảo luận, các học viên đã được chia nhóm nhỏ để thảo luận, thực hành, chia sẻ các kinh nghiệm xử lý các tình huống thực tiễn liên quan đến nội dung tập huấn chuyên sâu như: cách nhận biết các hành vi bạo lực; việc xác minh thông tin, cung cấp giấy tờ trong trường hợp nạn nhân bị bạo lực, nạn nhân bị mua bán trở về có nhu cầu được trợ giúp pháp lý, nhất là trường hợp nạn nhân là trẻ em, người khuyết tật, người dân tộc thiểu số, người lao động di cư là nạn nhân bạo lực và nạn nhân mua bán người; việc trợ giúp pháp lý cho người nước ngoài; việc xác định các vụ việc trợ giúp pháp lý; các địa chỉ phối hợp và cơ chế hối hợp trong việc hỗ trợ bảo đảm quyền lợi hợp pháp cho các nhóm đối tượng đặc thù; các trường hợp chuyển tuyến dịch vụ.
Lớp tập huấn này tại Đà Nẵng là lớp tập huấn thứ 3 trong năm 2022 trong chỗi các hoạt động do UNWOMEN tại Việt Nam hỗ trợ Cục TGPL thực hiện trong nămnay nhằm nâng cao năng lực, kỹ năng thực hiện TGPL và hỗ trợ người bị bạo lực, bị mua bán, nhất là lao động di cư. Kết thúc tập huấn, bà Vũ Thị Hường, Phó Cục trưởng Cục Trợ giúp pháp lý đã đánh giá cao sự cố gắng, nỗ lực của các học viên. Mặc dù thời điểm cuối năm bận rộn nhưng vẫn tích cực bố trí công việc để tham gia tập huấn. Các ý kiến của các đại biểu nêu tại Hội nghị tập huấn sẽ được chia sẻ, nghiên cứu để tiếp tục nâng cao kỹ năng và chất lượng hỗ trợ, trợ giúp pháp lý cho nạn nhân bạo lực, nạn nhân bị mua bán, lao động di cư, từ đó góp phần nâng cao công tác hỗ trợ và trợ giúp pháp lý trong thời gian tới.
Phòng Tài chính và quản lý chất lượng trợ giúp pháp lý
Cục Trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp.
