Ông Nguyễn Văn Th, quê quán tại xã L, huyện P, tỉnh V, là anh con bác của liệt sĩ chống Mỹ Nguyễn Văn C, có bố là Nguyễn Văn X (mất năm 1951) và mẹ là Nguyễn Thị D (mất năm 1954). Liệt sĩ C là em út trong gia đình có ba anh em. Sau khi bố mẹ qua đời, ba anh em phải phiêu bạt mỗi người một phương. Năm 1955, người anh cả đi Tuyên Quang, người chị thứ hai ở với chị gái của ông Th và liệt sĩ C ở với ông Th.

Năm 1967, liệt sỹ C nhập ngũ và cùng năm đó đã đi chiến trường B, hy sinh năm 1969. Tại sổ quản lý danh sách quân nhân đi B của Bộ chỉ huy quân sự huyện P ghi liệt sĩ C sinh năm 1949, nhập ngũ tháng 3 năm 1967, đi B tháng 10/1967. Năm 1976, Bộ chỉ huy quân sự tỉnh V bảo tử liệt sĩ Nguyễn Văn C. Tại giấy báo tử số 883J, ngày 10/12/1976 ghi liệt sĩ C sinh năm 1942. Ngay sau khi báo tử ông Thôn và gia đình đã khiếu nại về năm sinh của liệt sĩ C. Năm 1998, ông Th có đơn đề nghị công nhận người có công nuôi dưỡng liệt sĩ nhưng căn cứ vào năm sinh của liệt sĩ ghi trong giấy báo tử thì ông Thôn không được giải quyết. Ông tiếp tục làm đơn khiếu nại nhiều lần đến nhiều nơi. Ngày 5/6/1999, ông Th được Phòng chính trị, Bộ chỉ huy quân sự tỉnh V trả lời bằng một thư viết tay do Phó Chủ nhiệm chính trị ký và đóng dấu với nội dung: “Hồ sơ báo tử liệt sĩ Nguyễn Văn Cường từ năm 1976, do thời gian quá lâu không lưu trữ đủ. Vậy chúng tôi không có cơ sở để sửa lại năm sinh. Mong ông thông cảm”.

Năm 2001, sau khi thụ lý đơn của ông Th, Trung tâm TGPL đã tổ chức hội thảo với Ban chính sách, Bộ chỉ huy quân sự tỉnh P, Phòng Thương binh, Liệt sĩ huyện P, Sở Lao động – Thương binh – Xã hội tỉnh P, Phòng Hộ tịch, Sở Tư pháp đã xác nhận năm sinh của liệt sĩ C ghi năm 1942 tại giấy báo tử là không hợp lý và thống nhất phải làm thủ tục xác minh để có cơ sở cải chính giấy báo tử. Sau khi xác minh tại xã L và UBND huyện V, giám định Giấy khai sinh tại Công an tỉnh, Viện khoa học hình sự Bộ Công an và nghiên cứu hồ sơ, giấy tờ do ông Th cung cấp, Trung tâm TGPL đã có kiến nghị số 71/KN-TGPL ngày 21/12/2001 gửi Ban chính sách, Bộ chỉ huy quân sự tỉnh P, nhưng giấy báo tử của liệt sĩ C không được cải chính. Ông Th tiếp tục khiếu nại nhiều lần. Năm 2006, sau khi trao đổi với Ban chính sách, Trung tâm TGPL có kiến nghị lần thứ 2 số 92/KN-TGPL và trực tiếp bàn giao hồ sơ gốc cho Ban chính sách vào ngày 26/7/2006. Ban chính sách chấp nhận kiến nghị, đồng ý cải chính giấy báo tử.

Căn cứ kết quả xác minh và nghiên cứu hồ sơ vụ việc, Trung tâm TGPL nhận thấy: Giấy báo tử số 883J, ngày 10/12/1976 của Bộ chỉ huy quân sự tỉnh P ghi liệt sĩ Nguyễn Văn C sinh năm 1942 là không đúng vì những lý do sau:

Thứ nhất, tại sổ theo dõi danh sách quân nhân đi chiến trường B của Bộ chỉ huy quân sự huyện L ghi Nguyễn Văn C sinh năm 1949 theo lời khai của liệt sĩ C.

Thứ hai, bà Nguyễn Thị Đ được xác định là sinh năm 1942. Do vậy, liệt sĩ C không thể sinh năm 1942 được.

Thứ ba, nếu liệt sĩ C sinh năm 1942, nhập ngũ năm 1967 ở độ tuổi 25 là không phù hợp với độ tuổi gọi thanh niên nhập ngũ theo quy định của pháp luật về nghĩa vụ quân sự thời kỳ 1960-1970. Như vậy, xác định liệt sĩ C sinh năm 1950, nhập ngũ năm 1967 ở độ tuổi là hợp lý.

Thứ tư, bản chính giấy khai sinh của liệt sĩ Nguyễn Văn C do Ủy ban hành chính xã L cấp ngày 20/9/1950 tuy giám định không còn đọc được đầy đủ ngày tháng năm sinh bằng số nhưng phần ghi bằng chữ vẫn còn xác định được là sinh ngày 12/9/1950.

Từ những chứng cứ nêu trên, rõ ràng không có cơ sở nào để xác định liệt sĩ C sinh năm 1942. Sai sót này hoàn toàn thuộc về lỗi của phía cơ quan Bộ chỉ huy quân sự tỉnh P. Đây là một vụ việc giải quyết khiếu nại không phức tạp, việc thẩm tra, xác minh hồ sơ để có cơ sở cải chính giấy báo tử không khó khăn, nhưng vụ việc đã kéo dài quá nhiều năm không được giải quyết là không phù hợp với quy định của pháp luật về giải quyết khiếu nại của công dân, làm phức tạp tình hình khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh. Vụ việc sau khi có kiến nghị nhiều lần của Trung tâm không được giải quyết nhưng cũng không có văn bản trả lời là không phù hợp với quy định của pháp luật về TGPL.

Ngay sau khi nhận được công văn kiến nghị của Trung tâm, Bộ chỉ huy quân sự tỉnh đã triệu tập cuộc họp để nghe đồng chí Chủ nhiệm và đồng chí Trưởng Ban chính sách giải trình nội dung công việc thuộc thẩm quyền của Bộ chỉ huy quân sự tỉnh giải quyết trong đó có trách nhiệm của cơ quan thụ lý đơn và tham mưu cho lãnh đạo Bộ chỉ huy. Qua nghiên cứu một số giấy tờ, hồ sơ có liên quan và những căn cứ, kiến nghị của Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh P. Bộ Chỉ huy quân sự đã giải quyết vụ việc như sau:

- Ra quyết định thu hồi lại giấy báo tử số 883J ngày 10/12/1976 của Bộ CHQS tỉnh P cấp vì giấy báo tử ghi nhầm năm sinh của liệt sĩ Nguyễn Văn C.

- Lập giấy báo tử mới để chuyển về gia đình thân nhân liệt sĩ Nguyễn Văn C với năm sinh của liệt sĩ là 1950.

- Bộ chỉ huy quân sự tỉnh giao cho Ban Chính sách phối hợp với Ban chỉ huy quân sự huyện V làm việc cụ thể với thân nhân liệt sĩ và Sở LĐTBXH để làm các chế độ chính sách tiếp theo.

Vụ việc tưởng chừng đơn giản mà thành ra phức tạp, có những lúc tưởng chừng rơi vào quên lãng, nếu như không có sự xác minh kịp thời, sự kiên quyết theo đuổi vụ việc đến cùng của những người làm công tác TGPL, thì không biết đến bao giờ thân nhân của liệt sỹ mới được giải quyết chế độ.

Phòng Quản lý chất lượng